Czy pies może jeść kości? Odwieczny dylemat psiarzy

Podawanie surowych kości jest kontrowersyjnym tematem wśród psiarzy. Wielu opiekunów psów oraz lekarzy weterynarii odradza tę praktykę ze względu na potencjalne niebezpieczeństwo z nią związane. Czy jednak faktycznie powinniśmy unikać podawania psom kości? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na to pytanie i rozważymy, czy pies może jeść kości.

Spis treści:

1. Dlaczego opiekunowie podają psom kości?
2. Czy podawanie kości psom jest bezpieczne?
3. Jakie kości może jeść pies?
4. Alternatywy dla kości
5. Podsumowanie
6. Bibliografia

Dlaczego opiekunowie podają psom kości?

Dla wielu osób, widok psa z kością jest czymś naturalnym, ponieważ psy wywodzą się od wilka, dla którego kości stanowią część naturalnej diety. Opiekunowie, którzy podają swoim psom kości, argumentują, że ta praktyka przynosi wiele korzyści. Wymieniane są wśród nich – poprawa higieny jamy ustnej i zmniejszenie stresu u zwierzęcia. Jeśli kości są podawane jako część diety, zaletą może być też dostarczenie niezbędnych psu składników odżywczych, jak np. wapń.

Badania pokazują, że gryzienie kości może stanowić dla psa zajęcie zapobiegające nudzie i zmniejszać stres w trudnych sytuacjach. Zapewnienie tego typu gryzaków szczególnie ważne jest w przypadku ząbkujących szczeniąt. Udostępnienie maluchowi wytrzymałych przedmiotów do gryzienia zmniejszy ryzyko zniszczenia mebli czy pogryzienia kapci.

Surowe kości podane jako gryzak wpływają również pozytywnie na stan zębów poprzez skuteczne eliminowane problemu kamienia nazębnego. Jedno z badań przeprowadzono w dwóch okresach czasu, w których obserwowano osiem 3-letnich psów rasy Beagle. Najpierw psy otrzymywały codziennie kawałek kości korowej udowej bydlęcej, a w drugim terminie gąbczastą część kości nasadowej udowej bydlęcej. Pierwsze badanie trwało 12 dni, a drugie 20 dni. Na początku każdego z eksperymentów kamień nazębny pokrywał odpowiednio 42% oraz 38,6% zębów psa. W pierwszym badaniu zaobserwowano, że ilość kamienia nazębnego została zredukowana o ponad 70%, natomiast w drugim było to już prawie 90%. W żadnej z grup nie zaobserwowano skaleczeń, pozostałości po kościach między zębami czy uszkodzenia żołądka lub jelit.

Kości stanowią także jeden z podstawowych elementów diety BARF bazującej na surowych produktach pochodzenia zwierzęcego. Stosowane w tym modelu żywienia kości są przede wszystkim źródłem wapnia.

Czy podawanie kości psom jest bezpieczne?

Czy psy mogą jeść kości? By odpowiedzieć na to pytanie trzeba wziąć pod uwagę nie tylko korzyści, ale także zagrożenia!

Ryzyko zakażeń bakteriami

Surowe produkty pochodzenia zwierzęcego (w tym surowe kości) mogą być źródłem zakażenia bakteriami Salmonella u ludzi i zwierząt. Przeprowadzono badania na komercyjnych surowych karmach ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń mikrobiologicznych. Pokazały one nie tylko wyraźne ryzyko wystąpienia salmonellozy. Zwraca się uwagę także na obecność bakterii Listeria, Brucella suis, E. coli oraz pasożytów Toxoplasma gondii. Zagrożone w tym wypadku mogą być nie tylko zwierzęta spożywające karmę, ale również osoby, które mają bezpośredni kontakt z zainfekowanym jedzeniem. Surowe produkty pochodzenia zwierzęcego powinny być także przechowywane w odpowiedni sposób. Można je zamrozić do czasu użycia i dokładnie rozmrozić przed podaniem. Przed i po kontakcie ze surowymi produktami pochodzenia zwierzęcego należy dokładnie umyć ręce, aby uniknąć przenoszenia bakterii.

Podczas kupowania każdych gryzaków dla psa należy się upewnić, że produkty pakowane są w szczelne, odpowiednio oznakowane opakowania i nie są przeterminowane. Luźno sprzedawane gryzaki mogą być źródłem bakterii, których nie sposób zidentyfikować ze względu na brak informacji o produkcie. Informacje o przechowywaniu powinny znaleźć się na opakowaniu produktu.

Niebezpieczeństwo podczas gryzienia

Pomimo przedstawionych wcześniej badań, które wskazały na brak zagrożenia złamania zębów czy uszkodzenia jamy ustnej lub żołądka i jelit, taka praktyka nadal może stwarzać niebezpieczeństwo dla zwierzęcia. Aby tego uniknąć, należy odpowiednio dobrać kość i stale pilnować psa podczas zabawy. W trakcie takiej aktywności istnieje ryzyko utknięcia kości w jamie ustnej. W wypadku zaokrąglonych części, może także dojść do zakleszczenia się kawałka wokół szczęki psa. Takie przypadki mogą wymagać już wizyty u lekarza weterynarii.

Psy również mogą połykać fragmenty kości, co może spowodować zadławienie lub zatrzymanie się kości w przełyku. Kości odpowiadają za większość przypadków, w których niezbędna była interwencja lekarza weterynarii przy usuwaniu ciała obcego zaklinowanego w przełyku psa. W większości przypadków ciało obce usuwane jest przy pomocy mało inwazyjnej endoskopii, lecz w poważniejszych sytuacjach może być wymagana operacja. Jeśli psu uda się połknąć kość lub jej fragmenty, może to doprowadzić do okaleczenia żołądka lub jelit w wypadku małych ostrych odłamków lub spowodować zablokowanie jelit w wypadku dużych kawałków.

Zatem ryzyko jest znaczne. Jak mawiał nasz profesor do studentów medycyny weterynaryjnej – sto razy się uda, a za 101 już nie. Oczywiście decyzja o podjęciu ryzyka zawsze należy do opiekuna.

Niesystematyczne podawanie kości lub w za dużej ilości niesie za sobą ryzyko zaparć. Dlatego też konieczna jest obserwacja wypróżniania się psa, aby w wypadku komplikacji zrezygnować z podawania tego typu pokarmu.

Jakie kości może jeść pies?

Psom nie należy nigdy podawać kości poddanych obróbce termicznej. Gotowanie lub pieczenie może zmienić strukturę, przez co dużo łatwiej łamią się na ostre kawałki. Szczególnie tyczy się to kości drobiowych, które są puste w środku. Tego typu resztki ze stołu znalazły się więc na liście zakazanych produktów dla psów.

Najodpowiedniejsze kości sprawdzające się jako gryzaki dla psów to zwykle te, które są twarde i nie łamią się łatwo, takie jak kości cielęce i jagnięce. Kości wołowe są dużo twardsze i mogą spowodować uszkodzenia zębów u psa. Można je jednak podawać  jako gryzak wspomagający higienę jamy ustnej. Trzeba przy tym pamiętać, że surowa kość podawana psu musi być otoczona mięsem. Pies powinien przede wszystkim zeskrobywać pozostałości mięsa z kości. Gryzienie twardej struktury może natomiast powodować odłamywanie się dużych fragmentów lub uszkodzenia zębów. Surowe kości dla psów powinny być odpowiednio duże i twarde, aby zapobiec ryzyku zadławienia lub niedrożności przewodu pokarmowego. Należy pamiętać, aby zabrać kość w momencie, gdy już będzie cała obgryziona z mięsa. Dla szczeniąt do żucia najlepsze będą kręgi wołowe, które będą idealne dla w trakcie ząbkowania.

W literaturze naukowej brakuje jednoznacznych wskazówek co do tego, czy pies może jeść kości i jakie dokładnie kości są najlepsze dla psów. Rodzi wątpliwości co do zasadności podawania psom surowych kości. Większość informacji na ten temat dostępna w Internecie opiera się na doświadczeniach lekarzy weterynarii i obserwacjach opiekunów psów, którzy stosują diety oparte na surowych kościach. Według zaleceń osób żywiących swoje czworonogi dietą BARF, do jedzenia można podawać psu przede wszystkim miękkie, surowe kości drobiowe. Będą to na przykład szyje z indyka, skrzydełka kurczaka czy korpusy z dużą ilością mięsa.

Interesują Cię behawioralne aspekty żywienia psów? Wypełnij formularz poniżej i odbierz darmowy webinar! W roli ekspertów – Zosia Zaniewska-Wojtków i Piotr Wojtków.

Alternatywy dla kości

Popularną alternatywą dla kości, która w ostatnich czasach cieszy się coraz większą popularnością, jest poroże. Gryzaki z poroża są wytrzymałe, nie łamią się tak łatwo jak kości i zajmują psa na długi czas. Trzeba jednak pamiętać, że wytrzymałość tego gryzaka także wiąże się z ryzykiem złamania zębów oraz skaleczeniem podniebienia, czy nawet jego przebiciem. Dlatego też trzeba psa stale obserwować podczas zabawy. Na rynku są dostępne poroża jelenia, łosia oraz bawoła.

Warto także rozważyć zakup innych, bezpieczniejszych gryzaków, takich jak gumowe zabawki czy suszone mięso albo “kości” ze skrobi kukurydzianej. W sklepach zoologicznych również można spotkać wiele opcji gryzaków dentystycznych, które nie tylko zajmą zwierzę, ale również poprawią jego higienę zębów.

Podsumowanie – czy pies może jeść kości?

Jednym z powodów, dla których wprowadza się surowe kości do diety psów, jest fakt, że były one częścią diety ich dzikich przodków. Kości są bardzo dobrym źródłem składników mineralnych, ale również mogą zapewnić psu aktywność, która zajmie go na dłuższy czas. Jest wiele korzyści, ale również zagrożeń związanych z wprowadzeniem surowych kości do diety psa, dlatego trzeba dobrze zastanowić zanim je podamy a najlepiej poszukać bezpieczniejszych rozwiązań, aby nie ryzykować zdrowia psa.

Więcej o diecie BARF, układaniu jadłospisu oraz jej wadach i zaletach mówię w kursie PRO “Dieta BARF dla psa”. Kurs dedykuję profesjonalistom pracującym z psami na co dzień, którzy chcieliby doradzać swoim klientom profesjonalnie również w kwestii karmienia.