Choroby nerek u kotów. Jakie mają konsekwencje?
Nerki należą do układu moczowego, jednak ich praca ma wpływ na cały organizm zwierzęcia. Dlatego gdy nerki zaczynają zawodzić, pociąga to za sobą szereg zmian, które nie ograniczą się tylko do wydalania moczu. Jakie konsekwencje będą miały choroby nerek u kotów? Jakie objawy mogą świadczyć o problemach z nerkami u kota i do czego będzie prowadzić nieleczona choroba?
Spis treści:
Jakie funkcje pełnią nerki?
Nerki to narządy odpowiedzialne za filtrowanie krwi, usuwanie szkodliwych substancji z organizmu wraz z moczem i zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu. W ten sposób wydalane są między innymi metabolity leków oraz mocznik, kreatynina, kwas moczowy i bilirubina.
Jednak to nie jedyna funkcja nerek. Wpływają one także na:
- objętość płynów ustrojowych,
- ciśnienie tętnicze krwi,
- gospodarkę elektrolitową,
- produkcję czerwonych krwinek niezbędnych do transportu tlenu do komórek,
- równowagę kwasowo-zasadową,
- gospodarkę wapniowo-zasadową (poprzez wytwarzaniu aktywnej formy witaminy D3),
- metabolizm glukozy (glukoneogeneza), aminokwasów i rozkład hormonów.
Co dzieje się w organizmie kota z przewlekłą chorobą nerek?
Przewlekła choroba nerek u kotów rozwija się stopniowo i przez długi czas może nie wywoływać żadnych widocznych objawów. Organizm chorego zwierzęcia potrafi do pewnego stopnia rekompensować zmniejszającą się liczbę nefronów, przez co stan kota zaczyna wyraźnie się pogarszać dopiero, gdy zniszczeniu ulegnie 75% struktury nerek.
Skala zmian, jakie zachodzą w konsekwencji przewlekłej choroby nerek zależy od jej stadium zaawansowania. Początkowo zaobserwować można zwiększone pragnienie i częstsze oddawanie moczu (choć nie u wszystkich zwierząt).
Gdy dwie trzecie nefronów przestanie pełnić swoje funkcje, pojawiają się problemy z zagęszczaniem moczu, co prowadzi do zwiększonej utraty wody z organizmu. Natomiast w wyniku niedostatecznej produkcji hormonów regulujących ciśnienie krwi dochodzi do rozwoju nadciśnienia. Wysokie ciśnienie krwi stwarza ryzyko uszkodzenia kolejnych narządów – szczególnie serca, ośrodkowego układu nerwowego i oczu.
Zwiększone ciśnienie płynów w kłębuszkach nerkowych i słabsza filtracja sprawiają, że do moczu zaczynają przedostawać się także potrzebne organizmowi substancje, szczególnie potas i białko. Niedobór potasu prowadzić może do zaburzenia pracy serca i osłabienia mięśni, a białkomocz przyczyni się do utraty masy ciała i postępującego wyniszczenia organizmu.
Natomiast utrata zdolności do oczyszczania krwi ze zbędnych substancji prowadzi do podwyższonego stężenia mocznika w organizmie i postępującego zatrucia. Toksyczne działanie mocznika na tkanki powodować będzie między innymi brak apetytu, wymioty i zaburzenia świadomości.
Kolejnymi zmianami, do których prowadzą choroby nerek u kotów, jest zmniejszona produkcja aktywnej formy witaminy D3 i utrudnione wydalanie fosforu. Powstające w ten sposób zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej prowadzą do rozwoju wtórnej nadczynności przytarczyc i wapnienia tkanek miękkich. Badania wykazały, że aż 86% kotów z przewlekłą chorobą nerek cierpi na wtórną nadczynność przytarczyc. Częstym problemem kotów z chorymi nerkami jest też zmniejszenie gęstości kości, co zwiększa podatność zwierzęcia na urazy.
Uszkodzone nerki nie produkują też wystarczającej ilości erytropoetyny – hormonu, którego zadaniem jest pobudzanie szpiku kostnego do produkcji czerwonych krwinek. Dlatego chore nerki u kota mogą skutkować także rozwojem anemii nieregeneratywnej i obniżeniem parametrów czerwonokrwinkowych. Niedokrwistość staje się kolejną przyczyną braku apetytu, osłabienia i wyniszczenia.
Jak dbać o kota z chorymi nerkami?
Przewlekła choroba nerek u kotów powoduje szereg zmian nie tylko w obrębie układu moczowego, ale także w innych narządach zwierzęcia. Nadciśnienie towarzyszące uszkodzeniu nerek może przyczynić się do zaburzenia funkcjonowania innych narządów, natomiast niedobór witaminy D3 skutkować będzie zmniejszeniem gęstości kości, a często także rozwojem wtórnej nadczynności przytarczyc. Postępujące zatrucie mocznikiem, brak apetytu, niedobory substancji odżywczych i anemia prowadzić będą do osłabienia, niedożywienia i wyniszczenia organizmu kota. To wszystko sprawia, że opieka nad kotem z przewlekłą chorobą nerek jest wyjątkowo trudnym i złożonym zadaniem.
Niestety uszkodzenia nerek to jeden z najczęstszych problemów, jaki spotyka domowe mruczki. Dlatego każdy opiekun zdrowego kota powinien regularnie wykonywać pupilowi profilaktyczne badania, które pozwolą wykryć ewentualną chorobę już w początkowym stadium i wdrożyć odpowiednie postępowanie mogące ją spowolnić.
Trzeba też pamiętać, że przewlekła choroba nerek u kota nie jest wyrokiem! Koty z taką diagnozą mogą jeszcze długo cieszyć się dobrym samopoczuciem – pod warunkiem, że opiekun zapewni im właściwe żywienie i leczenie pozwalające zwalczyć negatywne skutki osłabionej pracy nerek.
Kiedy powinna nastąpić zmiana diety u kota z chorymi nerkami? Na co zwrócić uwagę wybierając sposób żywienia chorego kota? I czy można uchronić kota przed chorobą nerek?
Jeśli szukasz odpowiedzi na te pytania, zapraszam cię do obejrzenia webinaru “Dieta w chorobach nerek u kotów”.
Bibliografia
- Barber P.J., Elliott J.: Feline chronic renal failure: calcium homeostasis in 80 cases diagnosed between 1992 and 1995. J Small Anim Pract. 1998, Mar, 39 (3), 108-16.
- Bijsmans ES, Jepson RE, Chang YM, et al. Changes in systolic blood pressure over time in healthy cats and cats with chronic kidney disease. J Vet Intern Med. 2015;29(3):855–861.
- Boyd LM, Langston C, Thompson K, et al. Survival in cats with naturally occurring chronic kidney disease (2000–2002). J Vet Intern Med. 2008;22(5):1111–1117.
- Chalhoub, S., & Langston, C. (2012). Leczenie niedokrwistości towarzyszącej przewlekłej chorobie nerek. Weterynaria po Dyplomie, 13(2).
- Erslev AJ, Besarab A. Erythropoietin in the pathogenesis and treatment of the anemia of chronic renal failure. Kidney Int 1997;51:622-630.
- Forrester, S. D., Adams, L. G., & Allen, T. A. (2010). Chronic kidney disease. Small animal clinical nutrition, 5th ed. Topeka, Kan: Mark Morris Institute, 765-800.
- Grauer, G. F. (2018). Wytyczne dotyczące leczenia przewlekłej choroby nerek u psów i kotów. Zalecenia Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego. Weterynaria po Dyplomie, 19(3).
