Dieta domowa gotowana dla psa – na co się przygotować?

Określenie “dieta domowa” brzmi z pozoru całkiem niewinnie. Większość z nas przygotowuje samodzielnie posiłki dla siebie i swojej rodziny. Wielu miało również okazję usłyszeć historię jak kiedyś wyglądało żywienie zwierząt domowych. Psy i koty w przeszłości były przede wszystkim zwierzętami użytkowymi, a nie tak jak obecnie – towarzyszami i członkami rodziny. Nie miały specjalnie dobranej diety, zwykle żywiły się szeroko pojętymi resztkami ze stołu po domowych posiłkach dla ludzi. 

Spis treści:

  1. Dieta domowa – czym jest?
  2. Dieta domowa – czym nie jest?
  3. Zwolennicy i przeciwnicy diety domowej
  4. Zalety diety domowej
  5. Wady diety domowej
  6. Podsumowanie

Dieta domowa – czym jest?

Zgodnie z wytycznymi oceny żywieniowej(4) opracowanymi przez WSAVA (World Small Animal Veterinary Association) dieta domowa jest zaliczana do “niekonwencjonalnych” metod żywienia. Jednak nie istnieje jasna definicja czym jest dieta niekonwencjonalna, podobnie jak nie istnieje jedna, konkretna definicja czym powinna być dieta domowa(1).

Przyjmuje się, że dieta domowa to posiłki przygotowywane w domu przez opiekuna zgodnie z przygotowaną przez specjalistę recepturą. Receptura musi być zbilansowana odpowiednio do gatunku zwierzęcia, wieku i stanu fizjologicznego. Posiłki domowe, podobnie jak karmy komercyjne, muszą być kompletne, czyli spełniać zapotrzebowanie zwierzęcia na wszystkie niezbędne substancje odżywcze i dostarczać ich w optymalnych ilościach.

Dieta domowa – czym nie jest?

  • Resztkami ze stołu. Ludzkie potrawy nie są zbilansowanym pokarmem dla zwierząt. Takie posiłki mogą zawierać również zbędne lub nawet niebezpieczne składniki takie jak: cebula, czosnek, przyprawy, duża ilość soli, duża ilość tłuszczu. Więcej o karmieniu psa resztkami ze stołu pisałam w tym artykule.
  • Monodieta, czyli bazowaniem wyłącznie na pojedynczych składnikach (np. samo mięso, sama wątróbka).
  • Pokarmem bez wymaganej suplementacji. Mamy dostęp do szczegółowych tabel z zapotrzebowaniem na substancje odżywcze dla psów i kotów. Domowy posiłek bez suplementacji nie będzie zbilansowany, chociażby pod kątem wapnia, dlatego wymagane jest uzupełnienie pokarmu preparatami witaminowo-mineralnymi w odpowiednich dawkach.

Jeżeli interesuje Cię temat diet domowych i chcesz dowiedzieć się jak przygotowywać zbilansowane posiłki, to koniecznie sprawdź program kursu PRO “Diety domowe gotowane”!

Kliknij, aby dowiedzieć się więcej

Zwolennicy i przeciwnicy diety domowej

Opiekunowie zwierząt są coraz bardziej zainteresowani nie tylko swoim żywieniem, a także żywieniem swoich zwierząt. Rosnąca liczba właścicieli zwierząt domowych woli przygotowywać posiłki domowe. Robiąc to czują, że przygotowują prawdziwy, bardziej naturalny i tradycyjny posiłek. 

Zwolennicy tej metody żywienia podkreślają, że dieta domowa to żywność niskoprzetworzona, która jest zdrowsza i zawiera więcej składników odżywczych. Chęć stosowania diety domowej może być również związana z brakiem zaufania do producentów gotowych karm komercyjnych.

Natomiast przeciwnicy podkreślają, że dieta domowa jest obciążona ryzykiem nieprawidłowego bilansu, w przypadku kiedy za przygotowanie receptury odpowiada osoba bez odpowiedniej wiedzy. Dodatkowo brak jednoznacznych dowodów naukowych na korzyści zdrowotne takiej diety.

Zalety diety domowej

  1. Wiedza na temat kupowanych składników.

To opiekun idzie do sklepu i może wybrać każdy składnik posiłku. Ma kontrolę nad tym co trafi do psiej miski. Dla wielu będzie to główny powód wyboru diety domowej. Jest to też ogromna zaleta dla osób, które wybierają organiczne i ekologiczne produkty i chcą, aby takie same składniki dostawał ich pies.

  1. Składniki wykorzystywane do tworzenia posiłków to żywność nieprzetworzona.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 177, poz. 1094) żywność nieprzetworzona jest wolna od konserwantów. Obiektywnie oceniając karmy komercyjne – są one mniej lub bardziej przetworzonym produktem. Dla niektórych może być to duży argument przeciwko stosowaniu gotowej karmy i właśnie dla nich istnieje alternatywa – dieta domowa.

  1. Świeżość i smakowitość.

Zwierzęta bardzo często szaleją za domowymi posiłkami – mają one zupełnie inny zapach oraz konsystencję niż karmy komercyjne, gdyż składniki do przygotowania posiłków nie są poddane żadnemu procesowi poza chłodzeniem lub mrożeniem. Oczywiście znajdą się również i takie czworonogi, które zdecydowanie wzgardzą taką zawartością miski.

  1. Możliwość skomponowania diety “skrojonej na miarę”.  

W przypadku diety domowej mamy możliwość swobodnej wymiany każdego składnika, zmiany proporcji, zwiększenia lub zmniejszenia poziomów białka, tłuszczów i węglowodanów. Przykładowo zmiana źródła białka czy poziomu włókna  w diecie gotowanej nie będzie wymagać innych, drastycznych modyfikacji diety – inaczej, niż w przypadku karmy komercyjnej. Jest to dobre rozwiązanie dla zwierząt, które zmagają się z rożnymi chorobami lub bardzo źle reagują na zmiany karmy. Kiedy mamy kontrolę nad doborem składników możemy dostosować dietę do indywidualnych potrzeb do zwierzęcia i wielokrotnie modyfikować dietę w razie potrzeby.

Wady diety domowej

  1. Pracochłonność i czasochłonność.

Dieta domowa wymaga od opiekuna poświęcenia czasu i pracy potrzebnej na zrobienie zakupów i przygotowanie posiłków, czyli gotowanie, krojenie składników, porcjowanie, sprzątanie po wykonanej pracy. Dla osoby, która dysponuje wolnym czasem i lubi spędzać czas w kuchni nie powinno to być problemem, ale kiedy opiekun nie przygotowuje samodzielnie posiłków i dodatkowo mieszka sam, dieta domowa nie będzie wygodnym rozwiązaniem.

  1. Koszt.

Na podstawie wyników badania(5) przeprowadzonego na ten temat w Brazylii można stwierdzić, że dieta domowa jest znacznie droższą metodą żywienia psów od suchych karm komercyjnych. Dodatkowo dieta zwierzęcia z licznymi alergiami/nietolerancjami pokarmowymi będzie również o wiele droższa niż receptura dla zdrowego psa, gdyż może wymagać zastosowania trudniej dostępnych, a przez to droższych surowców. Rozmawiając o kosztach trzeba zaznaczyć, że cena domowych posiłków w dużej mierze zależy od składników, zwłaszcza od rodzaju mięsa. Przepis przygotowany na bazie królika może być nawet 3 razy droższy niż posiłek na drobiu czy wieprzowinie.

  1. Przechowywanie. 

Jeżeli posiłki są przygotowywane na zapas, należy gdzieś je przechować. Zazwyczaj gotowe dzienne porcje trafiają do zamrażarki. W przypadku kota lub małego psa nie powinno być to problematyczne. Ale jeśli trzeba nakarmić dużego psa lub kilka zwierząt to możliwe, że opiekun będzie musiał przeznaczyć dla pupila chociaż część swojej zamrażarki.

  1. Podróże. 

Wyjeżdżając na wakacje lub oddając zwierzę pod opiekę opiekun musi zastanowić się, czy istnieje możliwość kontynuacji diety domowej. W przypadku wakacyjnego wyjazdu może pojawić się kilka istotnych problemów – jeżeli opiekun mrozi posiłki na zapas, musi w jakiś sposób je przewieźć i znaleźć miejsce pobytu z dostępem do zamrażarki. Może również zawekować posiłki w słoikach – jadąc samochodem takie rozwiązanie może się sprawdzić, ale poruszanie się komunikacją zbiorową będzie wiązać się z dźwiganiem dodatkowego, ciężkiego bagażu. Również oddając zwierzę pod czyjąś opiekę można spotkać się z poważnym problemem. Niektóre hotele dla zwierząt nie przyjmują gości, którzy wymagają podawania takiej diety np. ze względu na brak zamrażarki lub możliwość zepsucia się jedzenia.

  1. Odpowiedzialność.

Korzystając z gotowych karm komercyjnych odpowiedzialność za zbilansowanie pokarmu stoi po stronie producenta. Opiekun nie musi martwić się praktycznie o nic, wydaje dzienną porcję karmy i gotowe. W przypadku diet domowych musi on przygotować recepturę lub skorzystać z pomocy specjalisty, przygotować posiłki zgodnie z przepisem, odmierzyć dzienne porcje, odmierzyć odpowiednią ilość preparatów witaminowo-mineralnych. Jeżeli zdecydował się na mrożenie wcześniej przygotowanych posiłków, musi również pamiętać o wcześniejszym wyjęciu ich z zamrażarki. Długotrwałe karmienie niezbilansowanym jedzeniem może doprowadzić do niedoborów lub nadmiarów substancji odżywczych(2,3).

  1. Spożywanie zbyt małej porcji pokarmu. 

Przy diecie domowej mogą pojawić się trzy problematyczne zjawiska, które występują zarówno u psów, jak i u kotów:

  • hiporeksja – zmniejszenie apetytu,
  • neofilia – preferowanie nowych pokarmów,
  • neofobia – niechęć do spożywania nowych pokarmów.

Posiłki mają spełniać zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki, ale jeżeli zwierzę zjada tylko połowę porcji lub wybiera poszczególne składniki, to nie dostarcza organizmowi wszystkich składników odżywczych w odpowiednich ilościach, tak jak to zostało zaplanowane podczas rozpisywania receptury.

Zastanawiasz się czy dieta domowa to dobre rozwiązanie dla Twojego psa? Przeczytaj artykuł “Czym karmić psa?” i poznaj wady i zalety innych metod żywienia!

Podsumowanie

Wbrew powszechnej opinii, dieta domowa nie jest wcale prostą i intuicyjną metodą żywienia. Może być świetną alternatywą karm komercyjnych, o ile zadbamy o odpowiednie zbilansowanie. Może mieć też bardzo negatywne skutki, o których będę opowiadać w kolejnych artykułach.

Chcesz dowiedzieć się jak dieta i suplementy wpływają na zdolności węchowe u psów?

Wypełnij formularz poniżej i odbierz darmowego e-booka!

Bibliografia

  1. Parr, J. M., & Remillard, R. L. (2014). Handling alternative dietary requests from pet owners. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 44(4), 667-688.
  2. Remillard, R. L., & Crane, S. W. (2010). Small animal clinical nutrition: making pet foods at home. Small animal clinical nutrition. 5th ed. Topeka, Kan: Mark Morris Institute, 215.
  3. Stockman, J., Fascetti, A. J., Kass, P. H., & Larsen, J. A. (2013). Evaluation of recipes of home-prepared maintenance diets for dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association, 242(11), 1500-1505.
  4. WSAVA 2013 Nutrition Assessment Checklist 
  5. Vendramini, T. H. A., Pedrinelli, V., Macedo, H. T., Zafalon, R. V. A., Risolia, L. W., Rentas, M. F., … & Brunetto, M. A. (2020). Homemade versus extruded and wet commercial diets for dogs: cost comparison. PLoS One, 15(7), e0236672.

Podobne wpisy