Źródła energii w diecie psów sportowych

W żywieniu psów sportowych znaczenie ma nie tylko dzienna dawka kalorii, ale także ich źródło! Jak zapewnić psu najlepszą dietę w zależności od intensywności i czasu trwania wysiłku, czyli uprawianej dyscypliny sportowej lub rodzaju wykonywanej pracy?

Dlaczego tak ważny jest odpowiedni dobór diety dla psa sportowego i pracującego?

Nawet najlepiej dobrana dieta nie zastąpi regularnych, właściwie prowadzonych treningów ani predyspozycji danego psa do wykonywania powierzonych mu zadań. Jednak zapewnienie psu odpowiedniej diety może umożliwić maksymalne wykorzystanie jego potencjału. Żywienie psa sportowego i pracującego ma na celu nie tylko utrzymanie jego organizmu w dobrej kondycji, ale także dostarczenie mu energii niezbędnej do pracy mięśni podczas wysiłku fizycznego. Trzeba przy tym pamiętać, że potrzeby energetyczne psów aktywnych są bardzo zróżnicowane – dzienna dawka kalorii niezbędna danemu zwierzęciu zależeć będzie między innymi od częstotliwości i intensywności podejmowanego wysiłku.

Kiedy możemy mówić o intensywnym wysiłku fizycznym i pracy, która będzie się wiązała ze zwiększonym zapotrzebowaniem energetycznym? Tłumaczę to we wpisie “Kiedy psy sportowe i pracujące wymagają specjalnego żywienia?”

Chcąc jak najlepiej dobrać dietę do potrzeb psa, należy zwrócić uwagę nie tylko na kaloryczność pokarmu, ale także na rodzaj składnika dostarczającego większość energii. W żywieniu psów sportowych i pracujących wykorzystuje się diety, w których główne źródło kalorii stanowią węglowodany lub tłuszcz. Wybór odpowiednich proporcji tych składników zależeć będzie od rodzaju aktywności wykonywanej przez danego psa.

Grupy psów pracujących i sportowych

Psy pracujące i sportowe dzielą się na trzy podstawowe grupy:

1. Sprinterzy (krótkodystansowcy) – to psy wykonujące intensywną pracę przez bardzo krótki czas (maksymalnie 2 minuty). Zalicza się tu przede wszystkim charty uczestniczące w wyścigach.
2. Praca pośrednia (intermediate athletes) – to psy wykonujące pracę o różnej intensywności, trwającą od kilku minut do kilku godzin. Należą do nich psy trenujące takie dyscypliny sportów, jak flyball, dog frisbee, agility czy bikejoring (wykonujące dość intensywną pracę przez umiarkowany czas), a także psy pracujące w policji, straży granicznej, psy asystujące i myśliwskie (poddawane mniejszemu wysiłkowi, który trwa stosunkowo długo).
3. Praca wytrzymałościowa (endurance) – trwająca wiele godzin lub dni, typowa dla psów zaprzęgowych.

Wraz z czasem trwania wysiłku fizycznego zmieniają się mechanizmy, na drodze których produkowana jest energia dla mięśni. Początkowo pochodzi ona z glikogenu mięśniowego, który jednak zużywa się w ciągu zaledwie kilku minut. Następnie włączane są mechanizmy oksydacji kwasów tłuszczowych, które mogą dostarczyć energii na kolejne 2-3 godziny pracy. Sprawia to, że każda z tych grup wymagać będzie innego podejścia w kwestii żywienia!

Zalecane parametry diety w zależności od rodzaju wysiłku fizycznego u psów

Węglowodany w żywieniu psów krótkodystansowych (charty)

Psy, które poddawane są intensywnemu, ale krótkotrwałemu wysiłkowi fizycznemu, wykorzystują energię uzyskiwaną na drodze metabolizmu beztlenowego, powstającą z wykorzystaniem węglowodanów (glukozy i glikogenu). Z tego względu w ich żywieniu najlepiej sprawdzają się diety, w których główne źródło energii stanowią węglowodany strawne. Badania wykazują, że najlepsze wyniki u chartów wyścigowych można osiągnąć, stosując dietę z 30-50% udziałem energii pochodzącej z węglowodanów (75-125 g/1000 kcal). Unikać natomiast należy zwiększonej podaży tłuszczu, która mogłaby sprzyjać jego odkładaniu. Dzienne zapotrzebowanie takich psów na energię zazwyczaj nie przekracza zapotrzebowania bytowego.

Jakie są najlepsze źródła węglowodanów i na co zwracać uwagę przy wyborze diety o wysokiej zawartości węglowodanów? Dowiesz się tego z mojego wpisu “Węglowodany dla psa. Czy pies ich potrzebuje?”

Źródła energii w diecie psów sportowych

Psy trenujące takie sporty, jak agility, flyball czy dog frisbee wykonują intensywną pracę przez stosunkowo krótki czas (do kilkunastu minut). Tego typu wysiłek wykorzystuje głównie mechanizmy tlenowe, a energia czerpana jest przede wszystkim z węglowodanów. Wzrastająca częstotliwość pracy może jednak doprowadzić do wyczerpania się zapasów glikogenu i włączenia mechanizmów wykorzystujących energię pochodzącą z tłuszczu. Dlatego wybierając dietę dla psa sportowego należy dokładnie przyjrzeć się obranemu schematowi treningów i w okresie zwiększonej intensywności (sezon zawodów, obozy treningowe) stosowanie modyfikować proporcje składników stanowiących źródło energii.

Tłuszcze w żywieniu psów pracujących

Psy pracujące w policji, służbach granicznych lub pomagające przy obsłudze zwierząt gospodarskich, wykonujące długotrwały wysiłek (powyżej 3 godzin) pozyskują energię głównie na drodze beztlenowej przemiany kwasów tłuszczowych. Wyższa zawartość tłuszczu w diecie pozwala na zwiększenie wytrzymałości organizmu dzięki zwiększonej dostępności kwasów tłuszczowych, a także na łatwiejsze pokrycie zapotrzebowania energetycznego u psów wykonujących prace wytrzymałościowe (na przykład psów zaprzęgowych). Psy dobrze tolerują diety wysokotłuszczowe, jeśli są wprowadzane stopniowo i dostarczają pozostałych substancji odżywczych w wystarczającej ilości.

Jakie są najważniejsze informacje o tłuszczach? Przeczytaj “Tłuszcze w diecie psa – wszystko, co warto wiedzieć”!

Jak wybrać dietę dla psa sportowego i pracującego?

Jeśli chcesz wiedzieć, jak obliczyć zapotrzebowanie aktywnego psa na energię, jak dobrać właściwe proporcje makroskładników w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i jak prawidłowo stosować suplementy wspierające organizm podczas wysiłku i regeneracji, zapraszam cię do udziału w nadchodzącym kursie PRO – Żywienie psów sportowych i pracujących, którego premiera odbędzie się jeszcze w tym roku!

Dołącz do naszego kursu PRO:

Bibliografia

Toll, P. W., Gillette, R. L., & Hand, M. S. (2010). Feeding working and sporting dogs. Small Animal Clinical Nutrition, 5th ed. Mark Morris Institute, Topeka, KS, 321-358.

FEDIAF. Nutritional Guidelines For Complete and Complementary Pet Food for Cats and Dogs, 2024.

Kurosad, A., Pasławska, U., Pasławski, R., Michałek, M., Płóciennik, M., & Nowak, K. (2018). Żywienie psów sportowych-intensywny wysiłek. Weterynaria w Praktyce, 14(9).