Interaktywne karmienie psa. Na czym polega i jak je wprowadzić?

Interaktywne karmienie psa to trend, który zdobywa coraz większą popularność wśród świadomych opiekunów psów. I słusznie! Jednak by takie aktywności faktycznie przynosiły zwierzakowi korzyści, muszą być odpowiednio zaplanowane i bezpieczne. Jakie są sposoby na interaktywne karmienie zwierzaka? Jak prawidłowo je wprowadzać i na co zwrócić uwagę?

Spis treści

1. Ile czasu zajmuje psu jedzenie?
2. Jak zapewnić psu przyjemność z jedzenia?
3. Czym jest interaktywne karmienie?
4. Dlaczego warto podawać psu posiłki w zabawkach na jedzenie?
5. Jak wprowadzić psu interaktywne karmienie?
6. Podsumowanie
7. Bibliografia

Ile czasu zajmuje psu jedzenie?

Liczne obserwacje wykazują, że wolno żyjące psy niepodlegające kontroli człowieka żywią się głównie resztkami jedzenia wyrzuconymi przez ludzi (upolowane ofiary stanowią zaledwie 11% ich diety). W “naturalnym” środowisku zdobywanie jedzenia wymaga od psów zaangażowania zmysłów i pewnego wysiłku fizycznego – czworonogi aż ⅓ dnia poświęcają na chodzenie, węszenie, wyszukiwanie i jedzenie pokarmu. Resztę czasu psy spędzają głównie na odpoczynku i wzajemnych interakcjach.

Żyjące u boku człowieka psy swoim zachowaniem muszą dostosowywać się do warunków stworzonych im przez opiekuna. Uniemożliwia to określenie, jakie zachowania i w jakiej ilości będą dla tych zwierząt naturalne. Jednak porównanie aktywności psów niekontrolowanych przez człowieka i domowych czworonogów wykazuje, jak bardzo różnią się ich zachowania pokarmowe. Gdybyśmy zsumowali czas trwania posiłków psa, przy karmieniu suchą karmą, to prawdopodobnie ten czas nie byłby dłuższy niż 10 min.

Czworonogi dostające w misce suchy pokarm zjadają dzienną porcję jedzenia w zaledwie kilka minut i są całkowicie pozbawione możliwości aktywnego zdobywania pokarmu. Brak możliwości wykazywania naturalnych dla gatunku zachowań znacznie obniża dobrostan zwierząt, a także bywa przyczyną nieprawidłowych zachowań, w tym nadmiernej agresji. Warto też pamiętać, że jedzenie to jedna z tych aktywności, podczas których wydzielane są endorfiny – skrócenie czasu posiłków może więc negatywnie wpływać na nastrój czworonoga…

Niektórzy uważają, że agresja u psów może być też zwiazana z poziomem białka w diecie. Czy naprawdę tak jest? Sprawdź wpis „Zachowania agresywne psów. Czy białko wpływa na agresję?„

Jak sprawić, by jedzenie stało się dla psa przyjemnością?

Na szczęście coraz więcej opiekunów psów zwraca uwagę nie tylko na to, co trafia do miski ich zwierzaków, ale także na formę posiłków i sposób ich podania. Serwowanie czworonogowi dużych, twardych gryzaków może być dobrym sposobem na wydłużenie czasu spożywania posiłków i umożliwienie psu prezentowania naturalnych zachowań pokarmowych, takich jak gryzienie i wylizywanie.

Trzeba jednak pamiętać, że takie przekąski bywają wyjątkowo kaloryczne i nie dostarczą psu wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Nie wszystkie twarde gryzaki będą też bezpieczne dla zwierzaka – kości, kopyta czy rogi mogą stwarzać ryzyko zadławienia lub złamania zęba… Istnieje jednak kilka sposobów, dzięki którym można sprawić, że zwykłe posiłki staną się dla czworonoga świetną zabawą.

Interaktywne karmienie psa

Doskonałym sposobem na urozmaicenie psu posiłków jest interaktywne karmienie, które w zależności od formy może wymagać od zwierzaka główkowania, węszenia, gryzienia lub wylizywania pokarmu. Wśród najbardziej popularnych form takich aktywności można wymienić:

• maty węchowe (maty wykonane z frędzli materiału, między które można wsypać granulki suchej karmy),
• zabawki typu Kong (puste w środku, wykonane z gumy zabawki, które można wypełnić mokrą karmą lub gotowanym jedzeniem),
• łamigłówki “na inteligencję” (z szufladkami i zapadkami, w których poukrywane są kawałki jedzenia),
• kule smakule (piłki z otworami, z których wypadają granulki karmy podczas turlania),
• maty do wylizywania (plastikowe lub gumowe tacki, które można wysmarować mokrą karmą).

Zabawki służące do interaktywnego karmienia można także wykonać samodzielnie w domu. Mogą to być na przykład kartonowe pudła wypełnione ścinkami papieru, materiału lub rolkami po papierze toaletowym, spomiędzy których zwierzak będzie musiał wydobyć granulki suchej karmy. Dobrą zabawką interaktywną może być też pusta butelka plastikowa z wyciętymi otworami, forma na muffinki wysmarowana karmą czy opakowanie po jajkach, które zwierzak musi rozerwać, by dostać się do zamkniętego w środku jedzenia. Wiele inspiracji na inne pomysły karmienia interaktywnego można znaleźć w Internecie pod frazą “DIY feeding puzzles for dogs”.

Interaktywne karmienie psa – korzyści

Podawanie psu posiłków w ciekawy sposób może znacznie wydłużyć i umożliwić psu prezentowanie naturalnych zachowań, takich jak gryzienie, wylizywanie i węszenie w poszukiwaniu jedzenia. To jednak nie wszystkie zalety takiej aktywności! Jakie jeszcze korzyści mogą płynąć z interaktywnego karmienia?

Podawanie jedzenia w urozmaicony sposób:

• aktywuje w psie chęć do zdobywania pokarmu, co przekłada się na większe zainteresowanie posiłkiem i może stanowić dobre rozwiązanie w przypadku psów niejadków.
• angażuje mózg psa i może opóźnić pojawienie się u zwierzaka zaburzeń poznawczych związanych ze starzeniem się organizmu.
• zwiększa aktywność fizyczną psa, dzięki czemu  może zmniejszać ryzyko otyłości i wspierać proces odchudzania,
• zapobiega łapczywemu jedzeniu, zmniejsza ryzyko zadławienia,
• może stanowić wsparcie terapii behawioralnej w przypadku lęku separacyjnego,
• zapobiega nudzie i zmniejsza ryzyko zaburzeń behawioralnych związanych z brakiem odpowiedniej stymulacji,
• obniża poziom kortyzolu w organizmie i może zwiększać wydzielanie serotoniny.

Takie korzyści będą płynąć z interaktywnego karmienia psa wyłącznie wtedy, jeśli aktywności zostaną wprowadzone w odpowiedni sposób!

Jak wprowadzić interaktywne karmienie psa?

Chcąc wprowadzić psu interaktywne karmienie należy pamiętać, że jest to podawanie jedzenia w trudno dostępnej formie. Stawianie przed psem zbyt trudnych zadań (podobnie jak podczas szkolenia) nie wyciszy czworonoga i nie zapewni mu przyjemności – będzie za to prowadzić do frustracji, nadmiernego pobudzenia i zniechęcenia. Może też skutkować zniszczeniem zabawki, uszkodzeniem pyska podczas gryzienia twardych elementów łamigłówki i zadławieniem. Problem ten będzie dodatkowo nasilony, jeśli pies podczas “zabawy” będzie głodny, a jego główną motywacją podczas takiej aktywności będzie jak najszybsze zaspokojenie głodu. Dlatego włączając interaktywne karmienie w codzienną rutynę trzeba pamiętać o kilku kwestiach.

Stopniowe zwiększanie trudności

Początkowo stawiane przed psem zadanie powinno być proste, a jedzenie łatwo dostępne. Zwierzakowi można pomagać w wydobywaniu pokarmu, na przykład wyjmując mu odrobinę karmy z wnętrza gumowej zabawki, wrzucając karmę do pustego kartonu, otwierając na jego oczach zapadki w puzzlach czy robiąc duże otwory w butelce. Dopiero gdy psiak nie ma problemu z rozpracowaniem prostej zabawki, można stopniowo utrudniać mu zadanie, na przykład podając zamrożonego konga czy dokładając więcej ścinków papieru do kartonu.

W przypadku szczeniąt poziom trudności można dość szybko zwiększać, jednak jeśli dorosły lub starszy pies nie miał wcześniej kontaktu z takimi aktywnościami, trzeba je wprowadzać bardzo powoli, zaczynając od naprawdę prostych rzeczy, biorąc pod uwagę, że starsze zwierzęta uczą się znacznie wolniej.

Dbanie o właściwą motywację

Interaktywne karmienie ma pobudzić ciekawość i stanowić formę zabawy – nie może wiązać się z głodem. Dlatego część dziennej dawki pokarmowej należy podawać w prosty sposób (czyli ze zwykłej miski lub co najwyżej z miski spowalniającej), żeby zwierzak rozwiązując łamigłówki był motywowany ciekawością. W sposób interaktywny można podawać psu około 1/3 dziennej porcji karmy, wybierając raczej popołudniowe posiłki, niż poranne.

Ile posiłków powinien dostawać pies? Na to pytanie znajdziesz odpowiedź w moim artykule „Jak często karmić psa?„

Zapewnienie bezpieczeństwa

Zabawki na jedzenie powinny być podawane psu wyłącznie w obecności opiekuna, przynajmniej na początkowym etapie. Obserwacja czworonoga podczas takiej aktywności pozwoli upewnić się, że zwierzak odpowiednio korzysta ze sprzętów – nie odgryza kawałków konga, nie wyrywa frędzli z maty węchowej i nie zjada ścinków papieru. Zabawki muszą być też dostosowane do wielkości i możliwości psa, by nie utknęły w jego pysku ani nie spowodowały zadławienia. Należy również uwzględnić indywidualne cechy psa. Przykładowo odstające elementy puzzli czy maty węchowej mogą podrażnić oczy psu rasy brachycefalicznej, a podanie zamrożonego konga wrażliwemu zwierzakowi może prowadzić do zapalenia gardła.

Podsumowanie

Interaktywne karmienie psa to doskonały sposób na wydłużenie czasu spożywania posiłków, zapewnienie psu ciekawego, relaksującego zajęcia i zmotywowania go do dodatkowej aktywności fizycznej. Przed zaproponowaniem zwierzakowi takiej aktywności należy zawsze upewnić się, że zabawa nie spowoduje u psa frustracji i nie będzie stanowić zagrożenia dla jego zdrowia.

Więcej o żywieniu interaktywnym, paleniu miski oraz o tym co może stanowić wypełnienie konga lub innych zabawek dowiesz się na kursie PRO „Wpływ żywienia na behawior psa”!

Bibliografia:

1. Boonhoh, W., Saramolee, P., Sriphavatsarakom, P., Amaek, W., Waran, N., & Wongtawan, T. (2024). Preference of dogs towards feeding toys made of natural rubber, and their potential to improve canine behaviour: A study based on owners’ observations. Applied Animal Behaviour Science, 270, 106142.
2. Boonhoh, W., Wongtawan, T., Sriphavatsarakom, P., Waran, N., Chiawwit, P., Tanthanathipchai, N., & Suttidate, N. (2023). Effect of feeding toy and the presence of a dog owner during the feeding time on dog welfare. Veterinary World, 16(8), 1721.
3. Lykhach, A. V., Lykhach, V. Y., Shpetny, M. B., Mykhalko, O. H., & Zhyzhka, S. V. (2020). Influence of toys on behavioural patterns of pigs and their association with the concentration of serotonin in blood plasma. Regulatory Mechanisms in Biosystems, 11(1), 146-150.
4. Majumder, S. S., Bhadra, A., Ghosh, A., Mitra, S., Bhattacharjee, D., Chatterjee, J., … & Bhadra, A. (2014). To be or not to be social: foraging associations of free-ranging dogs in an urban ecosystem. acta ethologica, 17(1), 1-8.
5. Majumder, S. S., Chatterjee, A., & Bhadra, A. (2014). A dog’s day with humans–time activity budget of free-ranging dogs in India. Current Science, 874-878.
6. Schipper, L. L., Vinke, C. M., Schilder, M. B., & Spruijt, B. M. (2008). The effect of feeding enrichment toys on the behaviour of kennelled dogs (Canis familiaris). Applied Animal Behaviour Science, 114(1-2), 182-195.
7. Su, D. K., Murphy, M., Hand, A., Zhu, X., & Witzel‐Rollins, A. (2019). Impact of feeding method on overall activity of indoor, client‐owned dogs. Journal of Small Animal Practice, 60(7), 438-443.
8. Vanak, A. T., & Gompper, M. E. (2009). Dogs Canis familiaris as carnivores: their role and function in intraguild competition. Mammal review, 39(4), 265-283.