fbpx

Tłuszcze w diecie psa – wszystko, co warto wiedzieć

tłuszcze w diecie psa

Tłuszcze to składnik diety w diecie psa tak samo ważny jak białko czy węglowodany. Nie bez przyczyny nazywamy niektóre kwasy tłuszczowe niezbędnymi. Ich brak albo niedobór w pokarmie naszego czworonoga może oznaczać poważne problemy zdrowotne. Niestety, “tłuszcz” bywa negatywnie kojarzony, ponieważ często wiąże się z otyłością i nadwagą. Jakie są najważniejsze informacje o tłuszczach w diecie psa? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.

Na skróty:

  1. Czym są tłuszcze?
  2. Funkcje tłuszczów w diecie psa
  3. Podział kwasów tłuszczowych
  4. Źródła kwasów tłuszczowych
  5. Jakie jest zapotrzebowanie na tłuszcze w diecie psa?
  6. Nadmiar tłuszczu w diecie psa
  7. Niedobór tłuszczu w diecie psa
  8. Podsumowanie

Czym są tłuszcze?

Tłuszcz w pokarmie należy do bardzo zróżnicowanej grupy związków chemicznych, które nazywamy lipidami. Do lipidów prostych należą triacyloglicerole (zwane dawniej trójglicerydami) i są one najpowszechniej występującą formą tłuszczu w diecie. W kontekście żywienia będziemy się skupiać na kwasach tłuszczowych, ponieważ stanowią podstawę do budowy związków lipidowych i są głównym źródłem energii. To właśnie zapotrzebowanie na poszczególne z nich będzie kluczowe w diecie psa i kota.

Funkcje tłuszczów w diecie psa

Jak już wspomniałam powyżej, tłuszcze pełnią funkcję energetyczną w diecie psa. Z racji tego, że są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii, dostarczają jej ponad 2 razy więcej w przeliczeniu na masę niż białka i węglowodany.

Uwaga! Wraz ze wzrostem zawartości tłuszczu w diecie rośnie kaloryczność pokarmu!

Tłuszcze dostarczają również niezbędnych kwasów tłuszczowych i są niezastąpione w procesie wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E i K. Ponadto tłuszcz jest również nośnikiem smaku i zapachu, co wykorzystujemy w celu podniesienia smakowitości i poprawienia konsystencji pokarmu.

Podział kwasów tłuszczowych

Kwasy tłuszczowe możemy podzielić ze względu na kilka czynników. Obszernie opisuję ten podział w kursie PRO “Podstawy żywienia psów”. Jest to kurs skierowany do profesjonalistów pracujących z psami na co dzień, więc gorąco zachęcam Cię do zajrzenia tam, jeśli chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej. Tymczasem w tym artykule skupię się na ogólnych informacjach. 

Kwasy tłuszczowe dzielimy ze względu na:

  1. długość łańcucha – Kwasy tłuszczowe zbudowane są z łańcucha węglowego i grupy karboksylowej. Różnią się od siebie długością:
  • krótkołańcuchowe (mają mniej niż atomów węgla)
  • średniołańcuchowe (8-10 atomów węgla)
  • długołańcuchowe (więcej niż 12 atomów)
  1. ilość wiązań podwójnych – Kwasy tłuszczowe różnią się też liczbą i pozycją podwójnych wiązań w łańcuchu węglowym.
  • Nasycone zawierają wyłącznie pojedyncze wiązania między atomami węgla. 
  • Jednonienasycone zawierają tylko jedno podwójne wiązanie.
  • Wielonienasycone zawierają więcej niż tylko jedno podwójne wiązanie. 
  1. pozycję pierwszego wiązania podwójnego:
  • Omega-3 (n-3), 
  • Omega-6 (n-6), 
  • Omega-9 (n-9).

Tłuszcze cis i trans w diecie psa

Kwasy tłuszczowe możemy podzielić również ze względu na izomery cis i trans. W konfiguracji cis (występuje w niej większość kwasów tłuszczowych) atomy wodoru na obu końcach wiązania podwójnego znajdują się po jednej stronie. Jeśli chodzi o kwasy w konfiguracji trans, to atomy wodoru znajdują się po przeciwnych stronach łańcucha. W praktyce oznacza to, że tłuszcze trans będą tylko źródłem energii, bo nie mogą zostać wykorzystane do syntezy związków aktywnych. To dlatego nie uznajemy takich tłuszczów za coś zdrowego dla ludzi, a podobna rzecz ma się z psami.

Izomery typu trans występują w przemysłowo przetworzonych olejach, które są uwodornione i utwardzone, takich jak margaryny, ale są też obecne we frytkach i chipsach. Intensywna obróbka cieplna lub hydrogenacja mogą zwiększać udział kwasów trans w pokarmie.

omega-3 w diecie psa

Źródła kwasów tłuszczowych

Musisz mieć świadomość, że każde źródło tłuszczu (czyli każdy surowiec) zawiera kilka lub kilkanaście różnych kwasów tłuszczowych w różnych proporcjach. Zazwyczaj jednak jeden rodzaj będzie dominować w danym produkcie.

  1. Kwasy tłuszczowe nasycone:
  • łój wołowy
  • masło
  • smalec wieprzowy
  • olej kokosowy
  1. Kwasy tłuszczowe jednonienasycone OMEGA-9:
  • oliwa z oliwek
  • olej rzepakowy
  • migdały
  1. Kwasy tłuszczowe wielonienasycone OMEGA-6:
  • kukurydziany
  • słonecznikowy
  • sojowy
  • arachidowy
  • szafranowy
  1. Kwasy tłuszczowe wielonienasycone OMEGA-3:
  • sardynki
  • makrela
  • łosoś
  • siemię lniane 
  • orzechy
  • soja

Jakie jest zapotrzebowanie na tłuszcz w diecie psa?

W przypadku zaspokojenia zapotrzebowania na tłuszcz w diecie psa najważniejsze będzie dostarczenie do organizmu konkretnych kwasów tłuszczowych. Źródło tłuszczu dobieramy w zależności od tego, co chcemy osiągnąć danym profilem kwasów tłuszczowych. Samo pochodzenie tłuszczu – roślinne czy zwierzęce – nie ma w tym kontekście znaczenia. Minimalna ilość tłuszczu dla dorosłego psa to 5,5% w suchej masie. Maksymalne limity nie zostały określone przez FEDIAF. Z kolei NRC określiło maksimum na 33% w suchej masie pokarmu o gęstości energetycznej 4000 kcal/kg.

Nadmiar tłuszczu w diecie psa, otyły pies

Nadmiar tłuszczu w diecie psa

Nadmiar tłuszczu w pożywieniu może prowadzić do wielu zaburzeń: 

  • zwiększenia masy ciała,
  • otyłości,
  • biegunek tłuszczowych,
  • obniżenia strawności,
  • podrażnienia przewodu pokarmowego,
  • zapalenia tkanki tłuszczowej.

Ponadto w sytuacjach, gdy pies zje jednorazowo dużą porcję tłuszczu, może grozić mu ostre zapalenie trzustki. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku osobników niedużych rozmiarów, dlatego zachęcam opiekunów do zachowywania ostrożności. Nawet skrawek wędliny czy tłuszczyku odciętego z mięsa albo masła nie będzie dobrym pomysłem, bo już niewielka ilość podobnej tłuszczowej przekąski wystarczy, aby trzustka nie poradziła sobie ze strawieniem takiej ilości tłuszczu w jednym posiłku.

Niedobór tłuszczu w diecie psa

Z kolei niedobory niezbędnych kwasów tłuszczowych w diecie psa pojawiają się rzadko. Ponadto aby się ujawniły, muszą być utrzymywane przez dłuższy czas. Często wynikają z niezbilansowanej diety lub źle przechowywanej karmy, ponieważ wysoka temperatura i wilgotność sprzyjają procesowi jełczenia i niszczeniu kwasów tłuszczowych.

Istnieją jednak przypadki, kiedy niedobór poszczególnych kwasów tłuszczowych skutkuje poważnymi zaburzeniami (najczęściej dermatologicznymi). Manifestują się świądem, suchą skórą i matową okrywą włosową, wyłysieniami oraz zakażeniami wtórnymi. Przy niedoborze kwasów tłuszczowych rany długo się goją, a czas odnowy naskórka jest wydłużony. Mogą się pojawić się również zaburzenia krzepliwości krwi oraz dysfunkcje neurologiczne i zaburzenia w rozrodzie.

Podsumowanie

Tłuszcz pokarmowy to skoncentrowane źródło energii w diecie psa, dostarczające jej znacznie więcej niż białka i węglowodany. Kwasy tłuszczowe mogą być klasyfikowane według ich stopnia nasycenia, długości łańcucha węglowego i rodziny (n-3 i n-6). Rzadko mamy do czynienia z niedoborem niezbędnych kwasów tłuszczowych, za to często musimy zmierzyć się z ich nadmiarem. 

Znacznie więcej na temat kwasów tłuszczowych mówię w kursie PRO “Podstawy żywienia psów”.

Z kursu dowiesz się także:

  • jakie kwasy tłuszczowe warto suplementować?
  • jakie ilości są skuteczne i z jakich źródeł?
  • jak sprawdzić czy dieta jest nisko- czy wysokotłuszczowa?
  • czy można polewać karmę olejem?
  • czy psy konwertują EPA i DHA w swoim organizmie
  • jakie są różnice w działaniu omega-3 i omega-6?
Chcę poczytać więcej o kursie PRO „Podstawy żywienia psów”

Czytaj więcej:

Przewiń do góry