Dlaczego pies zjada kupy innych psów?

Zjadanie odchodów przez psa to dość powszechny problem opiekunów czworonogów. Niestety koprofagia u psa to nie tylko obrzydliwy dla nas psi zwyczaj – to także niebezpieczeństwo dla zdrowia zwierzaka! Dlaczego pies zjada kupy innych psów? Sprawdź, jakie są tego przyczyny i co możesz z tym zrobić!

Spis treści:

1. Czym jest koprofagia?
2. Dlaczego suka zjada odchody swoich szczeniąt?
3. Dlaczego szczeniak je kupy?
4. Dlaczego dorosły pies je psie kupy?
5. Czy koprofagia u psa jest niebezpieczna?
6. Co zrobić, kiedy pies zjada odchody?
7. Podsumowanie
8. Bibliografia

Czym jest koprofagia?

Koprofagia (gr. kópros = odchody, phagein = jeść) to zachowanie polegające na zjadaniu odchodów – w tym innych gatunków zwierząt, innych przedstawicieli tego samego gatunku lub swoich własnych.

Zjawisko to jest całkowicie naturalne dla niektórych gatunków zwierząt (1). Występuje między innymi u królików i nutrii, których dieta składa się głównie z trudno strawnej materii roślinnej. Zjedzenie własnych odchodów i ponowne poddanie treści pokarmowej działaniu enzymów sprawia, że zawarte w kale substancje odżywcze stają się łatwiej dostępne dla organizmu. Warto też pamiętać, że jelita zamieszkałe są przez mikrobiotę, która wytwarza wiele cennych substancji, takich jak witaminy z grupy B, biotyna czy krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Część z tych substancji wchłaniana jest przez organizm, jednak reszta wydalana jest wraz z kałem, który dla niektórych zwierząt staje się przez to wyjątkowo cennym pożywieniem.

Tylko dlaczego psy jedzą odchody innych psów? Czy to znak, że psu brakuje jakiś witamin? I czy można podać psu coś, co zapobiegnie zjadaniu kup na spacerach?

Dlaczego suka zjada odchody swoich szczeniąt?

Przyczyny, dla których matka zjada odchody swoich szczeniąt, nie zostały dokładnie przebadane. Przypuszcza się, że takie zachowanie jest całkowicie naturalne i ma za zadanie utrzymać czystość w otoczeniu potomstwa (2).

Dlaczego szczeniak je kupy?

Branie do pyska różnych rzeczy znalezionych na spacerze to typowe zachowanie psich maluchów. Wśród takich znalezisk znajdują się też odchody innych psów lub zwierząt. Najprawdopodobniej szczeniak zjada odchody dlatego, że kieruje nim zwykła, młodzieńcza ciekawość, która wraz z wiekiem minie. Nie znaczy to jednak, że jedzenie kup przez szczeniaka można bagatelizować – każdy opiekun malucha powinien nauczyć swojego pupila reagowania na komendę “zostaw”!

Dlaczego dorosły pies je psie kupy?

Dorosłe psy zazwyczaj wykazują wyraźną awersję do odchodów innych psów i swoich własnych. Taka wrodzona niechęć ma za zadanie chronić psy przed zarażeniem się pasożytami jelitowymi, jakie mogą być przenoszone przez inne osobniki tego gatunku. Mimo to, niektóre domowe czworonogi mają skłonność do zjadania psich kup – zarówno swoich, jak i innych osobników. Badania nie wykazały, by jedzenie własnych odchodów jakkolwiek zwiększało strawność składników odżywczych w pokarmie (3). Dlaczego więc psy jedzą psie kupy?

Wśród możliwych przyczyn koprofagii u psów opiekunowie wymieniają najczęściej (4):

• niedobory pokarmowe (32,9% opiekunów),
• głód (14,2%),
• zaburzenia behawioralne (72,9%),
• niewystarczającą ilość kontaktów społecznych (52,9%),
• predyspozycje rasowe (30%).

Przeprowadzono także wiele badań mających wykazać, dlaczego psy zjadają kupy. Jakie były ich wyniki?

By dokładnie poznać to zjawisko, wśród opiekunów psów przeprowadzono badanie ankietowe (4), w którym udział wzięło aż 1552 osób. Okazało się, że 16% psów opisywanych w odpowiedziach regularnie zjadało kupy innych psów, natomiast u 9% psów zachowanie to pojawiło się nie więcej, niż kilka razy. Kupy zjadane przez psy w 82% przypadków były świeże – maksymalnie dwudniowe. Znaczna większość psów (75%) zjadających psie kupy była w wieku powyżej 4 lat.

Nie wykazano, by koprofagia miała związek z płcią psa, jego sposobem żywienia, występowaniem u zwierzaka zachowań obsesyjno-kompulsywnych ani innych zaburzeń behawioralnych czy z wiekiem, w jakim dany psiak został oddzielony od matki. Okazało się natomiast, że psy ze skłonnością do zjadania psich kup częściej jadły też ziemię, wyjadały kupy z kociej kuwety i były bardziej zachłanne podczas jedzenia. Koprofagia była najbardziej powszechna wśród terierów i psów myśliwskich, a także czworonogów, które żyły pod jednym dachem z innymi zwierzętami (prawdopodobnie przez łatwiejszy dostęp do odchodów).

Na podstawie tych wyników badacze podejrzewają, że zjadanie psich kup nie jest problemem behawioralnym – jest to prawdopodobnie instynktowne zachowanie, które ma na celu szybkie usunięcie potencjalnych pasożytów, zanim jaja lub larwy dojrzeją i zaczną być inwazyjne (dzieje się to zazwyczaj po kilku dniach od wydalenia z kałem).

Podobne wnioski wyciągnęli autorzy publikacji, którzy przeprowadzili wywiad z 30 opiekunami zdrowych psów zjadających kupy i 40 opiekunami zdrowych psów bez takich skłonności (5). Nie wykazali, by koprofagia miała związek z płcią, warunkami utrzymania, rodzajem podawanej diety, liczbą posiłków w ciągu dnia, poziomem aktywności ani występowaniem zachowań lękowych. Zauważyli natomiast, że zjadanie kup występuje częściej u psów mieszkających z innym zwierzęciem, które też ma skłonności do koprofagii. Sugerują, że psy mogą uczyć się tego zachowania poprzez obserwację innych osobników.

Czy koprofagia u psa jest niebezpieczna?

Badania nie wykazują, by zjadanie kup innych psów stanowiło zagrożenie. Zaobserwowano jednak jeden przypadek zatrucia tyroksyną u psa, który zjadał odchody swojego psiego współlokatora leczonego na niedoczynność tarczycy (6). Istnieje więc ryzyko, że koprofagia może prowadzić do różnego rodzaju zatruć substancjami znajdującymi się w zjadanych przez psa odchodach.

Co zrobić, kiedy pies zjada odchody?

W badaniu ankietowym (4) zapytano także o sposoby, jakie opiekunowie stosowali, by ograniczyć koprofagię u swoich pupili. Należały do nich:

• odganianie psa od odchodów,
• nagradzanie psa za zostawianie kup na komendę,
• posypywanie odchodów pieprzem,
• karanie psa za pomocą obroży elektrycznej,
• podawanie suplementów przeciw zjadaniu odchodów.

Okazało się, że żaden z tych sposobów nie był skuteczny – największą skuteczność (4%) miała komenda “zostaw”.

Również Amaral i inn. (2018) wykazali, że przeganianie psa i stosowanie kar za zjadanie kup nie było skutecznym sposobem na walkę z problemem. Według tej publikacji do skuteczniejszych sposobów należało uniemożliwianie psu dostępu do odchodów, odwracanie jego uwagi po oddaniu stolca i nagradzanie za dobre zachowanie.

Podsumowanie – co zrobić, kiedy pies je kupy innych psów?

Koprofagia u psów to dość powszechny problem, który nie stanowi wprawdzie zagrożenia dla zdrowia psa, jednak może negatywnie wpłynąć na relację czworonoga z opiekunem. Przyczyną tego zachowania jest prawdopodobnie instynkt mający na celu ograniczanie namnażania się pasożytów w otoczeniu psa. Zachowania tego nie można oduczyć przy użyciu kar ani zniwelować za pomocą podawania suplementów. Najskuteczniejszym sposobem jest uniemożliwienie psu zjadania psich kup podczas spacerów i nagradzanie go za rezygnowanie z odchodów na komendę.

Bibliografia

1. Giovannetti, P. M. (1982). Effect of coprophagy on nutrition. Nutrition Research, 2(3), 335-349.
2. Beynen, A. C. Diet and canine coprophagy.
3. Vendramini, T. H. A., Gomes, V. Z., Anastacio, G. L., Henríquez, L. B. F., Ochamotto, V. A., Rentas, M. F., … & Brunetto, M. A. (2022). Evaluation of the Influence of Coprophagic Behavior on the Digestibility of Dietary Nutrients and Fecal Fermentation Products in Adult Dogs. Veterinary Sciences, 9(12), 686.
4. Hart, B. L., Hart, L. A., Thigpen, A. P., Tran, A., & Bain, M. J. (2018). The paradox of canine conspecific coprophagy. Veterinary medicine and science, 4(2), 106-114.
5. Amaral, A. R., Porsani, M. Y. H., Martins, P. O., Teixeira, F. A., Macedo, H. T., Pedrinelli, V., … & Brunetto, M. A. (2018). Canine coprophagic behavior is influenced by coprophagic cohabitant. Journal of Veterinary Behavior, 28, 35-39.
6. Shadwick SR, Ridgway MD, Kubier A. Thyrotoxicosis in a dog induced by the consumption of feces from a levothyroxine-supplemented housemate. Can Vet J 2013; 54: 987-989.