strawność w diecie psa i kota

Czym jest strawność pokarmu w diecie psa i kota?

Spis treści

  1. Czym jest strawność?
  2. Strawność a przyswajalność 
  3. Od czego zależy strawność? Czynniki ze strony zwierzęcia
  4. Od czego zależy strawność? Czynniki ze strony pokarmu
  5. Jaka jest optymalna strawność karmy dla psa?
  6. Jak ocenić strawność jedzenia u mojego psa?
  7. Jaki jest procent przyswajania białek roślinnych przez koty?
  8. Podsumowanie
  9. Bibliografia

Czy wiesz, że dostarczając swojemu psu czy kotu nawet wysokobiałkową karmę, wciąż możesz narazić go na niedobór białka? Podobna rzecz tyczy się pozostałych składników odżywczych dostarczanych zwierzęciu w pożywieniu. Dlaczego jest tak, że nie tylko ilość ma znaczenie? Liczy się również jakość! W tym wpisie odpowiem również na pytania o strawność pozostawione przez moją społeczność pewien czas temu na moim Facebooku oraz Instagramie.

Czym jest strawność?

Kluczowym wyznacznikiem jakości pokarmu podawanego pupilowi będzie strawność. Strawność odnosi się do białek, tłuszczów i węglowodanów, a także do suchej masy całego pokarmu. Jest to stopień, w jakim te podstawowe składniki pożywienia mogą zostać rozłożone w przewodzie pokarmowym (pod wpływem enzymów trawiennych) do cząsteczek wchłanianych w jelitach i przechodzących do krwi i limfy. 

Inaczej mówiąc – strawność to ilość danego składnika w pokarmie, który ulegnie strawieniu i wchłonięciu, a zatem stanie się dostępny dla metabolizmu zwierzęcia.

Strawność a przyswajalność

Pojęcie strawności bardzo często mylone jest z przyswajalnością, a to przecież dwie kompletnie różne rzeczy. Pojęcie przyswajalności, czyli biodostępności, odnosi się często do witamin i składników mineralnych. Określa stosunek między składnikiem, który jest wchłonięty z diety, a jego zdolnością bycia wchłoniętym do krwi i możliwością zostania użytym przez tkanki organizmu. 

Dlaczego o tym wspominam? Cóż, dla niektórych składników pokarmowych albo postaci tych składników w niektórych okolicznościach wchłonięcie do organizmu wcale nie będzie oznaczało możliwości ich wykorzystania przez organizm.

Od czego zależy strawność? Czynniki ze strony zwierzęcia

Sama strawność jest parametrem dosyć zmiennym, bo w dużej mierze zależeć będzie od:

  • indywidualnej aktywności enzymów trawiennych zwierzęcia,
  • stanu jego układu pokarmowego,
  • generalnego zdrowia,
  • składu mikrobioty jelitowej.

W obliczaniu strawności nie pomaga wcale fakt, że wszystkie powyższe parametry to elementy, które mogą zmieniać się z wiekiem osobnika. Sprawia to, że pojawia się problem uśrednienia wartości strawności i podania na opakowaniu karmy.

optymalna strawność karmy dla psa

Od czego zależy strawność? Czynniki ze strony pokarmu

Również czynniki ze strony pokarmu decydują o jego strawności. Przykładowo wyższym wskaźnikiem charakteryzować się będą miękkie surowce odzwierzęce, takie jak mięso czy podroby. Im więcej w pokarmie surowców twardych jak kości czy skóra, tym niższa strawność pokarmu. 

Pozostałe czynniki wpływające na strawność: 

  • rodzaj pokarmu (nieprzetworzone białka zwierzęce mają na ogół wyższą strawność niż białka roślinne, a w przypadku przetworzonych jest odwrotnie);
  • rozdrobnienie lub zmielenie pokarmu;
  • proces ekstruzji, czyli poddawanie karm suchych w procesie produkcji działaniu wysokiej temperatury i ciśnienia, co powoduje denaturację białek i żelatynizację skrobi;
  • czas obróbki pokarmu (im krótszy, tym pokarm charakteryzuje się większą strawnością).

Ciekawostka: Pozytywny wpływ na strawność pokarmu ma zapewnienie zwierzakowi spokoju w trakcie konsumpcji posiłku oraz odpowiednia objętość jedzenia. Stres oraz zbyt wielkie porcje nie będą sprzyjały trawieniu. Co ciekawe, to samo tyczy się ludzi. 🙂 

Jaka jest optymalna strawność karmy w diecie psa?

Optymalna strawność karmy wynosi >85%. Za minimalną strawność pokarmu uznaje się 70-75%. Poniżej tego poziomu podaż wszystkich niezbędnych składników pokarmowych może być niewystarczająca. Dlatego będzie to też wpływało negatywnie na objętość i konsystencję kału. 

Niestety takich informacji próżno szukać na opakowaniu karmy psa. Dlaczego? Jak już wspomniałam, wskaźnik strawności jest trudny do zmierzenia, a producenci karm nie mają obowiązku przeprowadzania badań strawnościowych, chociaż metody pomiaru są dokładnie opisane w wytycznych żywieniowych. 

Jeśli chcielibyśmy dowiedzieć się więcej o strawności danej karmy, możemy zadzwonić bezpośrednio na linię telefoniczną producenta lub napisać maila, aby uzyskać więcej informacji.

Jak ocenić strawność jedzenia u psa?

Najprostszym sposobem jest porównanie ilości pokarmu, którą podajemy psu, z ilością wydalanego przez niego kału. Tym większa strawność pokarmu, im mniej kału do zbierania ;). 

Nie zawsze jest to jednak takie oczywiste. Jeśli pies otrzymuje dietę bogatą we włókno pokarmowe (błonnik), szczególnie frakcję nierozpuszczalną, jego kał będzie miał większą objętość, ale prawidłową konsystencję. Wysoką zawartość włókna pokarmowego stosuje się u psów i kotów podczas odchudzania. Wtedy trzeba przygotować się na większą ilość spacerów. 

Ważną kwestią jest także czas podawania danego pokarmu. Im dłużej zwierzę będzie otrzymywać pokarm o niezmiennym składzie, tym lepsza będzie jego strawność z czasem, ponieważ przewód pokarmowy adaptuje się do nowego składu pokarmu (trwa to kilka tygodni). Dlatego tak ważne jest podawanie pokarmu o stałym składzie przez dłuższy czas. Eksperymentowanie z karmami i przysmakami oraz ciągłe zmiany w karmieniu obniżają zdolności adaptacyjne przewodu pokarmowego.

Jaki jest procent przyswajania białek roślinnych przez koty?

Badania są zgodne, że koty są przede wszystkim mięsożerne. W związku z tym nie posiadają możliwości syntetyzowania niektórych składników odżywczych, które znajdziemy w roślinach (np. aminokwasu takiego jak tauryna, obecnego wyłącznie w tkankach zwierzęcych).

Dlatego w praktyce odradza się stosowania diet roślinnych u kotów. W karmach komercyjnych stosowane są jednak rośliny, które mogą stanowić DODATKOWE, ale NIE JEDYNE źródło białka w diecie. Wiąże się to ze składem aminokwasowym roślin. W takich źródłach białka jak groszek, soja, fasola, soczewica, gluten kukurydziany, białko ziemniaczane, białko ryżu czy drożdże brakuje niektórych aminokwasów egzogennych takich jak lizyna czy metionina. Potwierdza to, że są to źródła białka niepełnowartościowe i nie mogą stanowić wyłącznego źródła białka w diecie kotów, ani nawet psów, Mogą natomiast stanowić dobre uzupełnienie białek zwierzęcych w diecie. Połączenie źródeł białka zwierzęcego i roślinnego dostarcza zwierzęciu komplet aminokwasów.

strawność białka roślinnego przez kota

Co mówią na ten temat badania naukowe?

Liczne badania wskazują, że strawność aminokwasów ze źródeł roślinnych jest porównywalna lub nawet wyższa niż niektórych źródeł białka zwierzęcego.  Co ciekawe, badania wykazały, że niektóre źródła białka roślinnego są lepiej trawione przez koty niż przez psy.

Jak już wiesz z tego artykułu, strawność każdego źródła białka jest inna i zależy od wielu czynników, między innymi stopnia przetworzenia surowca czy zawartości włókna pokarmowego. Rośliny zawierają substancje antyżywieniowe, które mogą obniżyć jakość białka, jeśli nie zostaną odpowiednio obrobione termicznie. Z kolei pod wpływem ekspozycji na wysokie temperatury podczas produkcji tworzą się niekorzystne produkty reakcji Maillarda. Dalsze badania są potrzebne, aby ocenić wpływ tych negatywnych czynników na roślinne źródła białka stosowane w karmach. Ponadto powinno zostać przeprowadzonych więcej badań in vivo na kotach, aby ocenić adekwatność żywieniową i optymalne poziomy roślinnych źródeł białka.

Jeśli chcesz poczytać więcej o białku w diecie twojego mruczka, tutaj znajdziesz artykuł na ten temat, który ostatnio pojawił się na moim blogu: Białko dla psa i kota – wszystko, co musisz wiedzieć. Tu z kolei możesz sprawdzić o ABC żywieniowych zwyczajów kota.

Chcesz dowiedzieć się jak karmić kota uwzględniając jego potrzeby behawioralne?

Wypełnij formularz poniżej i odbierz darmowego e-booka!

Podsumowanie – strawność karmy dla psa i kota

Strawność to stopień, w jakim pokarm może zostać rozłożony w przewodzie pokarmowym do cząsteczek, które mogą zostać wchłonięte w jelitach, aby przejść do krwi i limfy. Przyswajalność z kolei to stosunek, w jakim te cząsteczki mogą zostać wykorzystane przez tkanki organizmu. Niestety, wskaźnik strawności nie jest prostą rzeczą do obliczenia. Zależy bowiem od wielu zmiennych czynników ze strony psa oraz czynników ze strony pokarmu. 

Jeśli jesteś zawodowo związana ze zwierzętami, gorąco polecam Ci KURS PRO “Podstawy żywienia psów”. Kurs skierowany jest do profesjonalistów – na przykład pracowników sklepów zoologicznych, behawiorystów czy osób planujących zostać dietetykiem zwierzęcym. Kurs ten rozpoczyna mój nowy projekt, czyli cykl profesjonalnych kursów, które mogą zakończyć się egzaminem. Dzięki temu otrzymasz certyfikat potwierdzający zdobytą wiedzę (jeśli wybierzesz taką opcję).

TUTAJ możesz sprawdzić pełen program kursu.

Bibliografia

Reilly, L. M., von Schaumburg, P. C., Hoke, J. M., Davenport, G. M., Utterback, P. L., Parsons, C. M., & de Godoy, M. R. (2018). Characterization of plant–based protein sources for use in canine and feline nutrition. Archives of Veterinary Science23(1Esp)

Reilly, L. M., von Schaumburg, P. C., Hoke, J. M., Davenport, G. M., Utterback, P. L., Parsons, C. M., & de Godoy, M. R. (2020). Macronutrient composition, true metabolizable energy and amino acid digestibility, and indispensable amino acid scoring of pulse ingredients for use in canine and feline diets. Journal of animal science98(6), skaa149.

Reilly, L. M., von Schaumburg, P. C., Hoke, J. M., Davenport, G. M., Utterback, P. L., Parsons, C. M., & de Godoy, M. R. (2021). Use of the precision–fed cecectomized rooster assay to determine standardized amino acid digestibility, true metabolizable energy content, and digestible indispensable amino acid scores of plant–based protein by–products used in canine and feline diets. Translational Animal Science.

Reilly, L. M., von Schaumburg, P. C., Hoke, J. M., Davenport, G. M., Utterback, P. L., Parsons, C. M., & de Godoy, M. R. (2018). Characterization of plant–based protein sources for use in canine and feline nutritionArchives of Veterinary Science23(1Esp).


Reilly, L. M., He, F., Mangian, H., Hoke, J., Davenport, G., & de Godoy, M. R. (2019). 237 Evaluation of cooked and raw garbanzo beans as main plant protein sources in extruded feline diets. Journal of Animal Science, 97(Suppl 3), 63.

Podobne wpisy