Jak zostać dietetykiem zwierzęcym?
Stworzyłam cykl kursów PRO dla przyszłych dietetyków zwierzęcych
Szczegóły o cyklu PRO na TEJ STRONIE
Coraz większa liczba osób zdaje sobie sprawę z istnienia takiej profesji jak dietetyk zwierzęcy (zoodietetyk). Jednak w naszym kraju psi dietetyk to nadal pewna nowość.
Wiele osób pyta mnie jakie studia albo kurs powinno się ukończyć, aby zostać dietetykiem weterynaryjnym, inaczej mówiąc specjalistą żywienia zwierząt. Przygotowałam garść informacji na temat etapów edukacji przyszłych dietetyków psów i kotów.
Ścieżka zawodowa dietetyka weterynaryjnego
Certyfikowany dietetyk weterynaryjny to najczęściej lekarz weterynarii, który ukończył dodatkową edukację i zdobył praktykę w zakresie żywienia zwierząt.
Absolwent medycyny weterynaryjnej może wybrać w swojej ścieżce kariery specjalizację: np. dermatologia czy stomatologia, ale może to być także dietetyka weterynaryjna.
Na tę specjalizację można aplikować przynajmniej po jednym roku praktyki klinicznej. Rezydentura trwa 3 lata, podczas której przyszły dietetyk uczy się i praktykuje pod opieką doświadczonego żywieniowca. Ma także obowiązek publikowania wyników badań naukowych w recenzowanych czasopismach i przygotowania analizy przypadków jako poświadczenia swoich kwalifikacji w tej dziedzinie.
Na koniec rezydentury, po spełnieniu wszystkich wymagań, kandydat zostaje dopuszczony do dwudniowego, intensywnego egzaminu z zakresu żywienia i medycyny weterynaryjnej. Osoba, która zda wszystkie części egzaminu, zostaje certyfikowanym dietetykiem weterynaryjnym (ang. board-certified veterinary nutritionist ). Co 5 lat wszyscy dyplomowani specjaliści są poddawani ponownej ocenie.
Na świecie istnieją dwie instytucje przygotowujące do tej specjalizacji:
European College of Veterinary and Comparative Nutrition (ECVCN) oraz
The American College of Veterinary Nutrition (ACVN).
Tak wyjątkowo przeszkolone osoby w zakresie postępowania żywieniowego zwierząt zdrowych i chorych są w stanie pokierować innych lekarzy weterynarii i doradzać opiekunom psów i kotów w obrębie stosowania diety jako terapii medycznej.
Członków ACVN można znaleźć głównie w Stanach Zjednoczonych, a ECVCN w Europie.
Na stronach tych organizacji znajdziesz więcej informacji na temat programu, wymagań aplikacyjnych oraz aktualnych wolnych stanowisk.
Obie organizacje przygotowały listę dyplomowanych żywieniowców, z którymi można bezpośrednio się skontaktować.
Lista specjalistów z certyfikatem ECVCN
Lista specjalistów z certyfikatem ACVN
ECVCN liczy obecnie 33 dyplomowanych żywieniowców (ECVCN diplomates lub ECVCN veterinary nutritionist ). W Polsce jeszcze nie mamy certyfikowanego dietetyka ECVCN.
A co jeśli nie mogę zostać europejskim specjalistą?
Alternatywną drogą przygotowującą do wykonywania zawodu dietetyka zwierzęcego jest zdobycie stopnia naukowego w tej dziedzinie, czyli ukończenia studiów III stopnia i obrona pracy doktorskiej. To była właśnie moja ścieżka edukacji (również 10 lat). Dodatkowo odbyłam staż naukowy na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej w Ghent University, pod opieką wspaniałej profesor Myriam Hesty (Dip ECVCN). Pod jej okiem oraz innych doświadczonych specjalistów praktykowałam konsultacje żywieniowe (pet nutrition service) oraz brałam udział w bieżących badaniach naukowych.
Bardzo ciekawym doświadczeniem były regularne spotkania (Residency Meeting), na których każdy z nas omawiał dogłębnie przypadek swojego wybranego pacjenta z ostatnich dni (case study). Na tych spotkaniach analizowaliśmy także nowe publikacje naukowe – ich wiarygodność i wpływ na aktualny stan wiedzy. To było niezwykłe i bezcenne doświadczenie!
Kolejny staż dobyłam w klinice weterynaryjnej w Los Angeles, (Kalifornia, USA). Pod okiem Lisy Weeth, DVM, DACVIM (Nutrition) – certyfikowanej dietetyczki weterynaryjnej, pracowałam w Metropolitan Animal Specialty Hospital. Codziennie przyjmowałyśmy 5-6 pacjentów na konsultacje żywieniowe, dzięki czemu po 3 miesiącach widziałam bardzo wiele przypadków.
Dietetyka weterynaryjna – kursy
Łatwo zauważyć, że ścieżka edukacji takiego specjalisty nijak się ma do kursów krótkich składających się z kilku weekendowych zjazdów. Nie próbuje Cię odwieźć od edukowania się i brania udziału w kursach on-line czy szkoleniach. Jak najbardziej – doszkalaj się! Jednak warto potraktować to jako dobry początek edukacji lub element pogłębiania wiedzy, a nie pełnego przygotowania do wykonywania zawodu. Fakt otrzymania dyplomu ukończenia kursu (nawet na druku MEN) również tego nie zmieni. Ukończenie studiów z dietetyki człowieka, także nie przygotuje Cię w pełni do profesjonalnego udzielania porad żywieniowych opiekunom psów i kotów, choć jest to bardzo dobra baza do dalszej edukacji (podobnie jak ukończenie zootechniki, kynologii i pokrewnych kierunków studiów).
Wiele osób pyta mnie o takie kursy, ponieważ chce kształcić się i zostać zoodietetykiem. Dlatego przygotowałam cykl kursów PRO, które w kompleksowy sposób poprowadzą Cię przez ścieżkę edukacji dietetyka zwierzęcego. Ale pamiętaj, że aby być specjalistą, musisz także zdobywać wiedzę samodzielnie i być na bieżąco z badaniami naukowymi (niezbędny jest do tego język angielski). Jeśli jesteś ciekaw(a) czy to dla Ciebie, zapisz się na pierwszy z cyklu PRO otwierający edukację dietetyka zwierzęcego:
KURS PRO: PODSTAWY ŻYWIENIA PSÓW
KURS PRO: PODSTAWY ŻYWIENIA KOTÓW
Szczegóły całego cyklu PRO: TUTAJ
Problem z nazewnictwem zawodowym
W związku z tym, że profesja dietetyka zwierzęcego nie jest uregulowana prawnie w Polsce, rodzą się także wątpliwości z prawidłowym nazewnictwem tego zawodu. W Europie i USA, “dietetyk weterynaryjny” to tytuł dla specjalizacji lekarza weterynarii lub osoby ze stopniem doktora.
Osoba z wykształceniem kierunkowym, która ukończyła medycynę weterynaryjną lub zootechnikę/hodowlę zwierząt oraz kursy doszkalające, teoretycznie nie powinna używać tytułu zawodowego, skoro taki nie istnieje. Niemniej, osoba zatrudniona w danej placówce musi w jakiś sposób określić czym się zajmuje. Wydaje się, że sformułowania takie jak specjalista żywienia zwierząt/psów i kotów, dietetyk zwierzęcy, konsultant żywieniowy, dobrze oddają rodzaj wykonywanej pracy.
Brak regulacji prawnych powoduje, że analogiczny problem jest z zawodem behawiorysty czy ludzkiego psychoterapeuty. Osoby, które ukończyły odpowiednie studia lub kursy, doprecyzowują swoje tytuły, np. behawiorysta COAPE lub psychoterapeuta danego nurtu.
Nomenklatura mojego zawodu, wydaje się być dodatkowo utrudniona, ponieważ prawidłowo, słowo żywienie odnosi się do zdrowych osobników, a dietetyka wyłącznie do chorych. Nie powinniśmy zatem używać zamiennie słów dietetyk i żywieniowiec.
Jak wybrać dobrego dietetyka?
Jeśli właśnie poszukujesz dietetyka weterynaryjnego dla swojego pupila, zapytaj potencjalnego specjalistę o jego referencje (jeśli nie jest to ogólnie dostępna informacja). Warto również dowiedzieć się, czy bierze odpowiedzialność za zdrowie lub życie zwierzęcia w przypadku ewentualnej niewłaściwej porady. Powinien brać tę odpowiedzialność, tak samo jak biorą ją lekarze weterynarii w przypadku popełnienia błędu medycznego. Psi lub koci dietetyk powinien przeprowadzić z Tobą bardzo dokładny wywiad dotyczący historii żywienia zwierzęcia, poprosić o wyniki badań i określić kondycję ciała za pomocą BCS (Body Condition Score). Taka osoba nie powinna narzucać Ci żadnej konkretnej metody żywienia i powinna opierać się na medycynie weterynaryjnej opartej na dowodach naukowych (EBVM).
Jak wspomniałam wcześniej może to być dyplomowany żywieniowiec ECVCN lub ACVN jeśli szukasz za granicą lub specjalnie przeszkolona osoba ze stopniem naukowym doktora – takich osób mamy w Polsce tylko kilka. Początkującymi dietetykami mogą być też osoby, które ukończyły cykl moich kursów PRO. Pokazuję na nim aktualne standardy w dietetyce weterynaryjnej.
Zawód dietetyka zwierzęcego nie jest jeszcze prawnie usankcjonowany w Polsce, dlatego wybór odpowiedniej osoby jest utrudniony. Więcej piszę o tym w tym artykule.
Podsumowanie. Zoodietetyk – jak nim zostać?
Edukacja ECVCN lub ACVN obejmuje obszerny program rezydencyjny, który wymaga nauki w zakresie zaawansowanego żywienia, a także badań klinicznych, dydaktycznych i badawczych wykraczających poza standardową pracę lekarza weterynarii. Stażyści zobowiązani są do wykazania się praktycznymi umiejętnościami oraz zdania egzaminów pisemnych w celu uzyskania certyfikatu.
Nawet jeśli jesteśmy samoukami i korzystamy z kursów doszkalających, trzeba mieć świadomość, że żeby odpowiedzialne wykonywać ten zawód, należy poświęcić wiele lat edukacji oraz praktyki pod okiem doświadczonego specjalisty.