Karma z kukurydzą dla psa. Czy może zwiększać agresję?

W środowisku behawiorystów psów można spotkać się z przekonaniem, że karma z kukurydzą jako główne źródło węglowodanów może przyczyniać się do nadpobudliwości i wzrostu agresywności. Skąd wzięło się takie przekonanie i czy taka zależność naprawdę występuje?

Niektórzy specjaliści od zachowań psów uważają, że długotrwałe podawanie psu karmy z kukurydzą może powodować niedobory serotoniny w mózgu zwierzęcia. Serotonina jest neurotransmiterem o szerokim wpływie na funkcjonowanie organizmu. Związana jest między innymi z utrzymaniem dobrego samopoczucia i poprawą nastroju. Niedobory serotoniny u psów mogą między innymi zwiększać impulsywność, hiperaktywność i wrażliwość na ból, a tym samym zwiększać ryzyko zaburzeń behawioralnych (w tym agresji).

Serotonina syntezowana jest w mózgu  z 5-hydroksytryptofanu (5-HTP), który jest produktem przemiany tryptofanu. Znaczna część dostarczonego z dietą tryptofanu nie jest w stanie przekroczyć bariery krew-mózg i staje się substratem do produkcji serotoniny w jelitach.

Dostępność tryptofanu jako substratu do produkcji serotoniny w mózgu zależy od diety – nie tylko zawartości tego aminokwasu w pożywieniu, ale także od stosunku ilości tryptofanu do ilości LNAA (ang. large neutral amino acids – tyrozyna, leucyna, walina, fenyloalanina), które konkurują z tryptofanem o wiązanie się z transmiterami koniecznymi do przekroczenia bariery krew-mózg. Sprawia to, że wyższa zawartość LNAA w diecie psa może przełożyć się na niższą dostępność tryptofanu dla mózgu, a w konsekwencji zmniejszyć produkcję serotoniny i negatywnie wpływać na nastrój zwierzęcia.

Czy karma z kukurydzą może powodować niedobory serotoniny?

Spośród zbóż, kukurydza charakteryzuje się wyjątkowo niską zawartością tryptofanu. Badania dowiodły, że podawanie szczurom diety złożonej wyłącznie z kukurydzy faktycznie obniża poziom tryptofanu, a co za tym idzie serotoniny. Wykorzystano wtedy kukurydzę jako jedyne źródło białka w diecie właśnie dlatego, że białko kukurydzy jest najbardziej niedoborowym w tryptofan (i lizynę) źródłem białka spośród przyjmowanych przez człowieka.

Komercyjne karmy dla psów wykorzystujące kukurydzę jako główne źródło węglowodanów faktycznie mogłyby charakteryzować się nieznacznie niższą zawartością tryptofanu, niż takie same diety różniące się jedynie rodzajem użytych zbóż, choć nie przeprowadzono żadnych badań mogących wykazać taką zależność. Należy także pamiętać, że tryptofan musi znaleźć się w każdej pełnoporcjowej karmie dla psa przynajmniej w minimalnej ilości wymaganej przez FEDIAF. Dlatego żadna odpowiednio zbilansowana karma komercyjna nie wywoła niedoboru tryptofanu.

Ryzyko zachowań agresywnych u psów miałyby zwiększać także karmy o wysokiej zawartości białka. Czy faktycznie tak jest? Sprawdź we wpisie “Zachowania agresywne psów. Czy białko wpływa na agresję?“

Karma z kukurydzą a tyrozyna

Za szkodliwością diet bazujących na kukurydzy może przemawiać także wysoka zawartość tyrozyny w jej składzie aminokwasowym. Tyrozyna niezbędna jest do produkcji dopaminy – neuroprzekaźnika, którego aktywność wiązana jest między innymi z impulsywnością. Stąd przypuszczenie, że karmy bazujące na kukurydzy mogą zwiększać ryzyko gwałtownych reakcji u psów.

Istnieje jednak wiele badań przeprowadzonych na różnych zwierzętach i ludziach, które sugerują, że wysoka zawartość tyrozyny w diecie może mieć inne skutki – między innymi poprawiać nastrój, zwiększać zdolności poznawcze i pozwalać na spokojniejsze podejmowanie decyzji w sytuacjach stresowych.

Podsumowanie – czy kukurydza w karmie ma związek z agresją?

Nie przeprowadzono badań mogących sugerować, że karmy z kukurydzą zwiększają pobudliwość u psów. Trzeba także pamiętać, że ziarno kukurydzy w karmach nie jest stosowane jako źródło białka i dostarcza go w niewielkiej ilości, więc nie jest głównym surowcem wpływającym na stosunek poszczególnych aminokwasów w danym produkcie. Znaczna większość aminokwasów obecnych w karmie pochodzi z produktów odzwierzęcych, które mogą znacząco różnić się zawartością nie tylko tryptofanu i tyrozyny, ale także waliny, leucyny i fenyloalaniny konkurującej o transmitery.

Które gatunki mięsa mają najwięcej tryptofanu? Przeczytasz o tym w moim wpisie “Jakie mięso dla psa jest najlepsze? Sprawdź, jaki rodzaj mięsa dla psa wybrać!”

Należy też wiedzieć, że wpływ na zachowanie mają nie tylko poszczególne neuroprzekaźniki, ale także ich wzajemne oddziaływanie. To wszystko sprawia, że wiązanie impulsywności u psów z kukurydzą jest bardzo dużym uproszczeniem, które tak naprawdę nie ma naukowych podstaw.

Wpływ żywienia na zachowanie zwierząt to niezwykle złożone zagadnienie, któremu poświęciłam cały kurs z cyklu PRO. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o diecie i neuroprzekaźnikach, konkurencji aminokwasów o przekroczenie bariery krew-mózg (w tym o tyrozynie), wpływie węglowodanów na poziom serotoniny i wielu innych aspektach przydatnych w pracy z zaburzeniami behawioralnymi, zapraszam cię do udziału w kursie PRO “Wpływ żywienia na behawior psa”.

Bibliografia

• Fernstrom, J. D., & Hirsch, M. J. (1977). Brain serotonin synthesis: reduction in corn‐malnourished rats 1. Journal of Neurochemistry, 28(4), 877-879.
• Gazzano A., Ogi A., Torracca B., Mariti C., Casini L., 2018. Plasma Tryptophan/Large Neutral Amino Acids Ratio in Domestic Dogs Is Affected by a Single Meal with High Carbohydrates Level. Animals (Basel). 8(5):63.
• Jongkees, B. J., Hommel, B., Kühn, S., & Colzato, L. S. (2015). Effect of tyrosine supplementation on clinical and healthy populations under stress or cognitive demands—A review. Journal of psychiatric research, 70, 50-57.
• Riggio, G., Mariti, C., Sergi, V., Diverio, S., & Gazzano, A. (2020). Serotonin and tryptophan serum concentrations in shelter dogs showing different behavioural responses to a potentially stressful procedure. Veterinary Sciences, 8(1), 1.
• Reisner, I.R., Mann, J.J., Stanley, M., Huang, Y.Y., Houpt, K.A., 1996. Comparison ofcerebrospinal fluid monoamine metabolite levels in dominant-aggressive andnon-aggressive dogs. Brain Research 714, 57–64.
• Rosado B., Garcıa-Belenguer S., Leon M., Chacon G., Villegas A., Palacio J., 2010. Blood concentrations of serotonin, cortisol and dehydroepiandrosterone in aggressive dogs. Appl. Anim. Behav. Sci. 123:124–130.
• Steenbergen, L., Sellaro, R., Hommel, B., & Colzato, L. S. (2015). Tyrosine promotes cognitive flexibility: evidence from proactive vs. reactive control during task switching performance. Neuropsychologia, 69, 50-55.
• Wright, H. F., Mills, D. S., & Pollux, P. M. J., 2012. Behavioural and physiological correlates of impulsivity in the domestic dog (Canis familiaris). Physiology & Behavior, 105(3), 676–682.
• Zambotti, F., Carruba, M., Vicentini, L., & Mantegazza, P. (1975). Selective effect of a maize diet in reducing serum and brain tryptophan contents and blood and brain serotonin levels. Life sciences, 17(11), 1663-1669.