Jakie mięso dla psa jest najlepsze? Sprawdź, jaki rodzaj mięsa dla psa wybrać!
Mięso to podstawa diety każdego zdrowego psa, jednak przed włożeniem go do psiej miski warto dowiedzieć się, czym charakteryzują się poszczególne rodzaje mięs, a nawet elementy tuszy. Mięso mięsu nierówne i chociaż mogłoby się wydawać, że gatunek mięsa nie odgrywa tak wielkiego znaczenia, to jednak różnice potrafią być znaczące. Czy istnieje najlepsze mięso dla psa? Sprawdź, czym żywić pupila!
Spis treści:
- Jaką rolę odgrywa mięso w diecie psa?
- Jakie mięso dla psa wybrać?
- Drób dla psa – wartości odżywcze mięsa i podrobów
- Wołowina i podroby wołowe w diecie psa
- Jagnięcina – czy będzie najlepsza dla psa?
- Czy pies może jeść wieprzowinę?
- Ryby w diecie dla psa
- Surowe mięso dla psa
- Gotowane mięso dla psa
- Mięso w karmie dla psa
- Mięso w diecie psa – ważna jest różnorodność!
- Bibliografia
Jaką rolę odgrywa mięso w diecie psa?
Mięso jest dla psa źródłem kluczowych dla niego substancji odżywczych, m.in:
- pełnowartościowego białka (zawiera wszystkie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania aminokwasy(1)),
- tłuszczu, niezbędnych psu kwasów tłuszczowych, w tym kwasów omega 3 i omega 6,
- składników mineralnych (takich jak wapń, fosfor, żelazo, magnez, sód, potas, miedź, jod, siarka),
- witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D) oraz rozpuszczalnych w wodzie (wit. z grupy B),
- l-karnityny – przyspieszającej przemianę materii i zwiększającej możliwości wysiłkowe,
- tauryny oraz innych niezbędnych składników, które mają wpływ na funkcjonowanie psiego organizmu.
Mięso powinno stanowić podstawę diety każdego psa, bez względu czy jest to dieta surowa czy gotowana. Rezygnacja z tego składnika może mieć bardzo negatywne skutki. Badania odnośnie wegetariańskich karm komercyjnych(6) wykazały, że zaspokajały one zapotrzebowanie psów na białko, jednak nie dostarczały wszystkich niezbędnych aminokwasów w odpowiednich ilościach, najczęściej obserwowano niedobór tauryny, tryptofanu, metioniny i cystyny. Nie oznacza to jednak, że każda dieta bezmięsna dla psa będzie niedoborowa. Taką dietę trzeba starannie zbilansować, co jest sporym wyzwaniem. Podawanie diet roślinnych zdrowym psom nie ma uzasadnienia żywieniowego.
Jakie mięso dla psa wybrać?
W jadłospisie czworonoga znaleźć się może wiele gatunków mięs – najważniejsze, by zapewniały psu odpowiednie dawki wszystkich aminokwasów egzogennych. Każdy gatunek mięsa ma inny, charakterystyczny dla siebie rozkład wartości odżywczych, podobnie jest z podrobami. Na skład mięsa ma wpływ jeszcze wiele różnych czynników, takich jak: rasa zwierzęcia gospodarskiego, jego płeć, wiek, stopień utuczenia, tryb życia i sposób karmienia. Niektóre mięsa mogą okazać się lepsze od innych np. przez lepszy profil aminokwasów egzogennych lub nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Drób dla psa – wartości odżywcze mięsa i podrobów
Drób to inaczej określenie na ptactwo hodowane w celu pozyskiwania mięsa, jaj, piór, skóry oraz nawozu. Do drobiu zalicza się między innymi kurczak i indyk, a także kaczka i gęś. Największa różnica pomiędzy dostępnymi w sklepach rodzajami mięsa tych ptaków to zawartość tłuszczu. Przykładowo pierś z indyka zawiera prawie 3 razy mniej tłuszczu niż pierś z kurczaka i aż 5 razy mniej tłuszczu niż pierś z kaczki. Często można usłyszeć, że mięso drobiowe to białe mięso, jednak należy pamiętać, że gęsina oraz kaczka to mięsa czerwone – to mięso zawiera więcej mioglobiny i tłuszczu. Chcąc podawać psu mięso drobiowe należy także zwracać uwagę na zawartość białka, która również może znacząco różnić się w zależności od gatunku.
składnik odżywczy (na 100 g) |
kurczak (mięso mielone) |
pierś z kurczaka |
pierś z indyka |
pierś z kaczki |
|
białko (g) |
17,4 |
22,5 |
19,2 |
19,8 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
1,13 |
1,43 |
1,24 |
1,27 |
lizyna (g) |
1,51 |
1,76 |
2,02 |
1,7 |
|
metionina (g) |
0,446 |
0,578 |
0,522 |
0,537 |
|
tryptofan (g) |
0,147 |
0,223 |
0,248 |
0,276 |
|
tłuszcz (g) |
8,1 |
2,62 |
0,7 |
4,25 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,074 |
0,012 |
0,005 |
0 |
linolowy (g) |
1,3 |
0,317 |
0,13 |
0,51 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,057 |
0,013 |
0,01 |
0,07 |
|
EPA + DHA (g) |
0,031 |
0,007 |
0,002 |
0 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
6 |
5 |
2 |
3 |
fosfor (mg) |
178 |
213 |
238 |
186 |
|
żelazo (mg) |
0,82 |
0,37 |
0,5 |
4,51 |
|
miedź (mg) |
0,065 |
0,037 |
0,04 |
0,33 |
|
selen (µg) |
10,2 |
22,8 |
22,7 |
13,9 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
0 |
9 |
9 |
16 |
Stosując podroby w diecie psa również należy pamiętać o różnicach – na przykład wątróbka z kurczaka i wątróbka z indyka nie są zamiennikami. Wątroba z indyka ma prawie 3 razy więcej witaminy A, co jest istotną różnicą, którą należy mieć na uwadze bilansując psią dietę.
składnik odżywczy (na 100 g) |
serca z kurczaka |
żołądki z kurczaka |
wątroba z kurczaka |
wątroba z indyka |
|
białko (g) |
15,6 |
17,7 |
16,9 |
18,3 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
0,997 |
bd |
1,09 |
1,07 |
lizyna (g) |
1,3 |
bd |
1,33 |
1,38 |
|
metionina (g) |
0,376 |
bd |
0,432 |
0,461 |
|
tryptofan (g) |
0,199 |
bd |
0,176 |
0,199 |
|
tłuszcz (g) |
9,33 |
2,06 |
4,83 |
5,5 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,72 |
0,086 |
0,326 |
0,378 |
linolowy (g) |
1,91 |
0,246 |
0,475 |
1,12 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,07 |
0,009 |
0,006 |
0,038 |
|
EPA + DHA (g) |
0 |
0 |
0 |
0,054 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
12 |
11 |
8 |
20 |
fosfor (mg) |
177 |
148 |
297 |
279 |
|
żelazo (mg) |
5,96 |
2,49 |
8,99 |
8,94 |
|
miedź (mg) |
0,346 |
0,116 |
0,492 |
0,863 |
|
selen (µg) |
4,3 |
25,5 |
54,6 |
68,7 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
9 |
19 |
3300 |
8060 |
wit D (µg) |
0 |
0 |
0 |
1,3 |
Wołowina i podroby wołowe w diecie psa
Wołowina to mięso, które może stanowić dobre źródło żelaza (mięso wołowe zawiera ok. 2mg żelaza w 100g produktu, a podroby wołowe nawet do 5mg na 100g produktu), cynku, selenu i witamin z grupy B w diecie psa. Mięso wołowe zawiera nawet do 15% kolagenu w suchej masie, a tłuszcz śródmięśniowy składa się z około 44% kwasów tłuszczowych nasyconych (SFA), 46% z kwasów tłuszczowych jednonienasyconych oraz 10% z kwasów tłuszczowych wielonienasyconych(3). Wołowina jest bardziej tłusta niż mięso drobiowe, jednak różnorodność w kawałkach mięsa pozwala na wybranie również tych mniej tłustych elementów.
składnik odżywczy (na 100 g) |
wołowina (łopatka) |
wołowina (mostek) |
wołowina (rostbef) |
wołowina (serca) |
wołowina (wątroba) |
wołowina (język) |
|
białko (g) |
20,5 |
20,7 |
18,5 |
17,7 |
20,4 |
14,9 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
1,33 |
1,31 |
1,22 |
1,22 |
1,24 |
0,949 |
lizyna (g) |
1,73 |
1,72 |
1,46 |
1,47 |
1,61 |
1,15 |
|
metionina (g) |
0,534 |
0,53 |
0,608 |
0,609 |
0,543 |
0,315 |
|
tryptofan (g) |
0,135 |
0,232 |
0,194 |
0,194 |
0,263 |
0,144 |
|
tłuszcz (g) |
6,36 |
7,37 |
19,5 |
3,94 |
3,63 |
16,1 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,05 |
0,03 |
0,016 |
0,128 |
0,141 |
0,31 |
linolowy (g) |
0,223 |
0,18 |
0,137 |
0,395 |
0,299 |
0,58 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,01 |
0,02 |
0,141 |
0,016 |
0,007 |
0 |
|
EPA + DHA (g) |
0 |
0 |
0,015 |
0 |
0 |
0 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
5 |
5 |
7 |
7 |
5 |
6 |
fosfor (mg) |
200 |
201 |
153 |
212 |
387 |
133 |
|
żelazo (mg) |
2,01 |
1,92 |
1,38 |
4,31 |
4,9 |
2,95 |
|
miedź (mg) |
0,131 |
0,08 |
0,046 |
0,396 |
9,76 |
0,17 |
|
selen (µg) |
30,8 |
16,4 |
2,8 |
21,8 |
39,7 |
9,4 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
0 |
0 |
10 |
0 |
4970 |
0 |
wit D (µg) |
0 |
0 |
0,2 |
0,2 |
1,2 |
0 |
Jagnięcina – czy będzie najlepsza dla psa?
Mięso z owcy dzieli się na jagnięcinę oraz baraninę – jagnięcina to mięso młodych zwierząt, które nie ukończyły 12 miesiąca życia. Mięso jagnięce charakteryzuje się niską zawartością tłuszczu (zawiera nawet do 15g mniej tłuszczu niż mięso wołowe na 100g produktu) oraz dość wysoką zawartością L-karnityny (ok.109mg/100g). Wątróbka jagnięca jest bardzo bogata w witaminę A, ma jej 2 razy więcej niż wątroba indycza oraz 3 razy więcej niż wątroba wołowa.
składnik odżywczy (na 100 g) |
jagnięcina (polędwica) |
jagnięcina (mostek) |
jagnięcina (serce) |
jagnięcina (wątroba) |
jagnięcina (nerki) |
|
białko (g) |
20,4 |
18,3 |
18,1 |
20,7 |
15,7 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
1,38 |
1,23 |
1,22 |
1,39 |
0,908 |
lizyna (g) |
1,78 |
1,6 |
1,58 |
1,81 |
1,02 |
|
metionina (g) |
0,667 |
0,597 |
0,59 |
0,675 |
0,319 |
|
tryptofan (g) |
0,226 |
0,202 |
0,2 |
0,229 |
0,212 |
|
tłuszcz (g) |
4,22 |
7,98 |
3,68 |
4,92 |
2,95 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,01 |
0 |
0,007 |
0,014 |
0,14 |
linolowy (g) |
0,18 |
0,108 |
0,308 |
0,153 |
0,21 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,119 |
0,09 |
0,096 |
0,137 |
0,07 |
|
EPA + DHA (g) |
0,051 |
0,016 |
0,080 |
0,292 |
0,08 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
4 |
13 |
5 |
4 |
13 |
fosfor (mg) |
221 |
180 |
204 |
381 |
246 |
|
żelazo (mg) |
1,62 |
1,15 |
3,29 |
4,6 |
6,38 |
|
miedź (mg) |
0,135 |
0,089 |
0,412 |
11,4 |
0,446 |
|
selen (µg) |
5 |
4 |
10,9 |
11,1 |
127 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
2 |
9 |
5 |
15400 |
95 |
Profil aminokwasowy mięsa jagnięcego wypada jednak słabiej(1) w porównaniu do innych popularnych źródeł białka zwierzęcego (a zwłaszcza arginina, lizyna i metionina), dlatego dieta oparta wyłącznie na jagnięcinie w dłuższej perspektywie czasu może powodować niedobory niezbędnych aminokwasów u psów.
aminokwas (g/100g) |
mięso jagnięce |
mięso z kurczaka |
mięso z indyka |
mięso wołowe |
fenyloalanina |
0,674 |
0,683 |
0,765 |
0,825 |
izoleucyna |
0,799 |
0,794 |
0,88 |
0,883 |
leucyna |
1,29 |
1,36 |
1,62 |
1,6 |
lizyna |
1,46 |
1,51 |
1,76 |
1,68 |
metionina |
0,425 |
0,446 |
0,578 |
0,698 |
tryptofan |
0,193 |
0,147 |
0,223 |
0,222 |
treonina |
0,709 |
0,727 |
0,901 |
0,769 |
walina |
0,893 |
0,826 |
0,91 |
0,937 |
arginina |
0,984 |
1,13 |
1,43 |
1,4 |
histydyna |
0,524 |
0,529 |
0,582 |
0,765 |
Czy pies może jeść wieprzowinę?
Wieprzowina podobnie jak wołowina jest bardzo zróżnicowanym mięsem i w zależności od konkretnej partii tuszy może zawierać średnio od ok. 4g do nawet 50g tłuszczu na 100g produktu. Tłuszcz w mięsie wieprzowym składa się z około 50% kwasów nienasyconych, a samo mięso jest również źródłem dobrze przyswajalnego żelaza oraz witamin z grupy B.
składnik odżywczy (na 100 g) |
wieprzowina (łopatka) |
wieprzowina (boczek) |
wieprzowina (polędwica) |
|
białko (g) |
17,2 |
9,34 |
20,6 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
1,1 |
bd |
1,37 |
lizyna (g) |
1,53 |
bd |
1,92 |
|
metionina (g) |
0,441 |
bd |
0,569 |
|
tryptofan (g) |
0,208 |
bd |
0,217 |
|
tłuszcz (g) |
18 |
53 |
3,53 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,1 |
0,14 |
0,054 |
linolowy (g) |
1,6 |
5,03 |
0,463 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,13 |
0,48 |
0,016 |
|
EPA + DHA (g) |
0 |
0 |
0 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
15 |
5 |
6 |
fosfor (mg) |
182 |
108 |
243 |
|
żelazo (mg) |
1,05 |
0,52 |
0,97 |
|
miedź (mg) |
0,084 |
0,052 |
0,089 |
|
selen (µg) |
25,5 |
8 |
30,3 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
2 |
3 |
0 |
wit D (µg) |
1,7 |
0 |
0,3 |
Świnia domowa to gatunek, który może chorować na chorobę Aujeszkyego, tzw. wściekliznę rzekomą wywoływaną przez wirus SHV-1. Choroba ta jest zupełnie nieszkodliwa dla ludzi, jednak może być śmiertelna dla zwierząt domowych. Zarażenie następuje przez zjedzenie przez psa surowego mięsa chorego zwierzęcia. W Polsce od 2006 roku z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzony jest program zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego, dzięki temu jest coraz więcej regionów w kraju, które są uznane za wolne od wścieklizny rzekomej, jednak Polska wciąż nie jest krajem w pełni wolnym od tej choroby. W teorii nie ma przeciwwskazań do podawania psom surowego mięsa wieprzowego, jeżeli natomiast wciąż mamy obawy odnośnie wieprzowiny to wystarczy mięso ugotować(4).
Ryby w diecie dla psa
Mięso ryb w diecie psa podobnie jak mięso przeżuwaczy czy ptactwa jest źródłem białka, tłuszczu, witamin oraz składników mineralnych. Jednak to, co wyróżnia ryby, to wysoka zawartość kwasów tłuszczowych Omega-3: EPA (eikozapentaenowy) i DHA (dokozaheksaenowy), które mają wiele prozdrowotnych właściwości. Warto zwrócić uwagę także na zawartość w rybach witaminy D, zwłaszcza w przypadku łososia.
składnik odżywczy (na 100 g) |
łosoś atlantycki |
pstrąg |
flądra |
|
białko (g) |
20,4 |
20,8 |
12,4 |
|
aminokwasy |
arginina (g) |
1,22 |
1,24 |
0,895 |
lizyna (g) |
1,87 |
1,91 |
1,27 |
|
metionina (g) |
0,626 |
0,615 |
0,455 |
|
tryptofan (g) |
0,209 |
0,233 |
0,161 |
|
tłuszcz (g) |
13,4 |
6,61 |
1,93 |
|
kwasy tłuszczowe |
arachidonowy (g) |
0,092 |
0,189 |
0,002 |
linolowy (g) |
0,9 |
0,175 |
0,043 |
|
alfa-linolenowy (g) |
0,148 |
0,155 |
0,017 |
|
EPA + DHA (g) |
1,962 |
0,73 |
0,245 |
|
składniki mineralne |
wapń (mg) |
9 |
43 |
21 |
fosfor (mg) |
240 |
245 |
252 |
|
żelazo (mg) |
0,34 |
1,5 |
0,18 |
|
miedź (mg) |
0,045 |
0,188 |
0,019 |
|
selen (µg) |
24 |
12,6 |
26,6 |
|
witaminy |
wit A (µg) |
58 |
17 |
10 |
wit D (µg) |
11 |
3,9 |
2,8 |
Karmienie psa surowymi rybami niesie ze sobą również pewne ryzyko, a powodem są dwie substancje – tiaminaza i triox. Tiaminaza to enzym obecny w surowych rybach, który niszczy tiaminę (wit. B1) obecną w posiłku. To znaczy, że jeżeli podamy rybę, która zawiera tiaminazę poza posiłkiem, jako przekąskę, to nie dojdzie do inaktywacji witaminy.
Ryby zawierające tiaminazę to belona, błyszczyk, głowacz pręgopłetwy, gromadnik, karp (cała rodzina karpiowatych), kleń, leszcz, makrela, mauryk, miętus, mintaj, płoć, rekin, sardela, sandacz morski, strzebla potokowa, strzępiel, stynka, sumik, sum, szprot, śledź oceaniczny.
Triox (tlenek trójmetyloaminy) to związek azotowy niebiałkowy, który wiąże żelazo i sprawia, że organizm psa nie jest w stanie go przyswajać. Ryby zawierające triox to leszcz, mintaj, flądra.
Zarówno tiaminaza, jak i triox ulegają zniszczeniu podczas gotowania, wystarczy 5 minut w temperaturze ok. 80℃, aby pozbyć się tiaminazy w całej surowej rybie(5).
Surowe mięso dla psa
Surowe mięso to podstawa diety BARF dla psa. W przypadku mięsa surowego należy zawsze pamiętać o ryzyku związanym z jego podawaniem(2).
Gotowane mięso dla psa
Również gotowana dieta dla zdrowego psa powinna bazować na mięsie. By zachować jak najwięcej wartości odżywczych, warto zdecydować się na podawanie psu mięsa gotowanego na parze.
Mięso w karmie dla psa
Mięso jest również obecne w karmach komercyjnych. Karmy suche zwykle zawierają średnio od 30 do 60% mięsa, natomiast niektóre karmy mokre uzupełniające zawierają go nawet do 100%. Jest to spowodowane różnicami w obróbce technologicznej oraz wilgotności produktu końcowego (w karmie suchej ekstrudowanej potrzebna jest odpowiednia ilość skrobi do uformowania granulek i dlatego zawiera ona zwykle mniej mięsa niż karma mokra). W przypadku kompletnej i zbilansowanej diety komercyjnej nie trzeba obawiać się niedoborów pokarmowych – karmy spełniające wytyczne FEDIAF dostarczą zwierzakowi wszystkich niezbędnych składników nawet, jeśli zawierać będą tylko jeden gatunek mięsa.
Chcesz dowiedzieć się jak dieta i suplementy mogą wpływają na zachowanie psów?
Wypełnij formularz poniżej i odbierz darmowy webinar!
Mięso w diecie psa – ważna jest różnorodność!
Każdy gatunek mięsa, a nawet każdy konkretny element tuszy ma inny rozkład wartości odżywczych, dlatego najlepiej, aby dieta domowa dla psa była różnorodna pod tym względem(2). Mając do dyspozycji kilka źródeł białka zwierzęcego o wiele łatwiej będzie prawidłowo zbilansować dawkę pokarmową. W przypadku występowania alergii pokarmowych u zwierzęcia może być to utrudnione, dlatego przy konieczności wykluczenia z diety psiego alergika konkretnych gatunków mięsa należy zwracać szczególną uwagę na zbilansowanie diety.
Więcej o diecie BARF, układaniu jadłospisu oraz jej wadach i zaletach mówię w kursie PRO “Dieta BARF dla psa”. Kurs dedykuję profesjonalistom pracującym z psami na co dzień, którzy chcieliby doradzać swoim klientom profesjonalnie również w kwestii karmienia. Szczegółowy opis kursu znajdziesz tutaj.
Bibliografia
- Oberbauer, A. M., & Larsen, J. A. (2021). Amino acids in dog nutrition and health. Amino Acids in Nutrition and Health: Amino Acids in the Nutrition of Companion, Zoo and Farm Animals, 199-216.
- Freeman, L. M., Chandler, M. L., Hamper, B. A., & Weeth, L. P. (2013). Current knowledge about the risks and benefits of raw meat–based diets for dogs and cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 243(11), 1549-1558.
- Kołczak, T. (2008). Jakość wołowiny. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1(56), 5-22.
- Dobrzyński A. 2023. Choroba Aujeszkyego u psa – przypadek kliniczny. Mag Wet, 01.
- Gnaedinger, R. H., & Krzeczkowski, R. A. (1966). Heat inactivation of thiaminase in whole fish. Commercial Fisheries Review, 28(8), 11-14.
- Kanakubo, K., Fascetti, A. J., & Larsen, J. A. (2015). Assessment of protein and amino acid concentrations and labeling adequacy of commercial vegetarian diets formulated for dogs and cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 247(4), 385-392.
- U.S. Department of Agriculture https://www.usda.gov/